ಇವರ ಜನನ ಕ್ರಮವನಾ ಪಾಂ
ಡುವಿನ ವಿಕ್ರಮವನು ತಪೋಧನ
ನಿವಹ ಕೊಂಡಾಡಿದುದು ಬಳಿಕಿನ ಮರಣಸಂಗತಿಯ
ಅವನಿಪನ ಸಂಸ್ಕಾರ ಮಾದ್ರೀ
ಯುವತಿ ಸಹಗಮನೋರ್ಧ್ವ ದೇಹಿಕ
ವಿವಿಧ ಕೃತ್ಯವನೀ ಪ್ರಪಂಚವನವರಿಗರುಹಿದರು (ಆದಿ ಪರ್ವ, ೫ ಸಂಧಿ, ೨೮ ಪದ್ಯ)
ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಪಾಂಡವರ ಜನನವನ್ನೂ, ಪಾಂಡುವಿನ ಪರಾಕ್ರಮವನ್ನೂ, ಋಷಿಗಳು ಹೊಗಳಿದರು. ನಂತರ ಪಾಂಡುವಿನ ಮರಣ, ಮಾದ್ರಿಯ ಸಹಗಮನ, ಅವರ ಅಪರಕ್ರಿಯೆಗಳ ವಿಷಯಗಳೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಭೀಷ್ಮನೇ ಮೊದಲಾದವರಿಗೆ ತಿಳಿಸಿದರು.
ಅರ್ಥ:
ಜನನ: ಹುಟ್ಟು; ಕ್ರಮ: ನಡೆಯುವಿಕೆ; ವಿಕ್ರಮ: ಶೌರ್ಯ; ತಪೋಧನ: ಋಷಿ; ನಿವಹ: ಗುಂಪು; ಕೊಂಡಾಡು: ಹೊಗಳು; ಬಳಿಕ: ನಂತರ; ಮರಣ: ಸಾವು; ಸಂಗತಿ: ವಿಚಾರ; ಅವನಿಪ: ರಾಜ; ಸಂಸ್ಕಾರ: ತಿದ್ದುಪಾಟು, ಪರಿಷ್ಕರಣ; ಯುವತಿ: ಹೆಣ್ಣು; ಸಹಗಮನ: ಪತಿಯ ಶವದ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಪತ್ನಿಯು ಚಿತೆಯೇರುವುದು; ಊರ್ಧ್ವ: ಕ್ರಿಯೆ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆ; ದೇಹಿಕ: ಬೇಡುವವ; ವಿವಿಧ: ಹಲವಾರು; ಕೃತ್ಯ: ಕಾರ್ಯ; ಪ್ರಪಂಚ: ಜಗತ್ತು; ಅರುಹು: ಹೇಳು;
ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಇವರ +ಜನನ +ಕ್ರಮವನ್+ಆ+ ಪಾಂ
ಡುವಿನ +ವಿಕ್ರಮವನು+ ತಪೋಧನ
ನಿವಹ +ಕೊಂಡಾಡಿದುದು +ಬಳಿಕಿನ +ಮರಣ+ಸಂಗತಿಯ
ಅವನಿಪನ +ಸಂಸ್ಕಾರ +ಮಾದ್ರೀ
ಯುವತಿ +ಸಹಗಮನ+ಊರ್ಧ್ವ +ದೇಹಿಕ
ವಿವಿಧ +ಕೃತ್ಯವನೀ +ಪ್ರಪಂಚವನ್+ಅವರಿಗ್+ಅರುಹಿದರು
ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಮುನಿಗಳು ಎಂದು ಹೇಳಲು ತಪೋಧನ ಪದದ ಬಳಕೆ
ಕುಮಾರವ್ಯಾಸಭಾರತ 