ಆ ಕಮಲಲೋಚನೆಯರೊಳು ಮೊದ
ಲಾಕೆ ಭೀಷ್ಮನ ಗಂಡನೆಂದೇ
ನೂಕಿ ಭಾಷೆಯ ಮಾಡಿ ನಿಂದಳು ಛಲದ ಬಿಗುಹಿನಲಿ
ಆಕೆ ಮಾಣಲಿ ಮಿಕ್ಕವರು ಬರ
ಲೀ ಕುಮಾರಂಗೆಂದು ವೈದಿಕ
ಲೌಕಿಕೋತ್ಸವದಿಂದ ಮದುವೆಯ ಮಾಡಿದನು ಭೀಷ್ಮ (ಆದಿ ಪರ್ವ, ೨ ಸಂಧಿ, ೩೪ ಪದ್ಯ)
ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಅಂಬೆ, ಅಂಬಿಕೆ, ಅಂಬಾಲಿಕೆ ಇವರಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯವಳಾದ ಅಂಬೆಯು ಭೀಷ್ಮನನ್ನೇ ಮದುವೆಯಾಗುವೆನೆಂದು ಭಾಷೆಯನ್ನು ಮಾಡಿ ವಿಚಿತ್ರವೀರ್ಯನೊಡನೆ ವಿವಾಹವಾಗಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದಳು. ಆಗ ಭೀಶ್ಮನು ಅವಳು ಬರುವುದು ಬೇಡ, ಉಳಿದಿಬ್ಬರನ್ನು ಕರೆದು ತನ್ನಿರೆಂದು ಹೇಳಿ ಮಹಾಸಂಭ್ರಮದಿಂದ ವಿಚಿತ್ರವೀರ್ಯನೊಡನೆ ಮದುವೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಸಿದನು.
ಅರ್ಥ:
ಕಮಲಲೋಚನೆ: ಕಮಲದಂತ ಕಣ್ಣುಳ್ಳವಳು (ಸುಂದರಿ); ಗಂಡ: ಪತಿ; ನೂಕು: ತಳ್ಳು; ಛಲ: ದೃಢ ನಿಶ್ಚಯ; ಬಿಗು: ಗಟ್ಟಿ; ಮಾಣು: ನಿಲ್ಲು; ಮಿಕ್ಕ: ಉಳಿದ; ವೈದಿಕ: ವೇದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ; ಲೌಕಿಕ: ಲೋಕಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದುದು, ಪ್ರಾಪಂಚಿಕವಾದುದು; ಉತ್ಸವ: ಸಂಭ್ರಮ; ಮದುವೆ: ವಿವಾಹ;
ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಆ +ಕಮಲಲೋಚನೆಯರೊಳು+ ಮೊದ
ಲಾಕೆ +ಭೀಷ್ಮನ+ ಗಂಡನೆಂದೇ
ನೂಕಿ +ಭಾಷೆಯ +ಮಾಡಿ +ನಿಂದಳು +ಛಲದ +ಬಿಗುಹಿನಲಿ
ಆಕೆ +ಮಾಣಲಿ +ಮಿಕ್ಕವರು+ ಬರ
ಲೀ +ಕುಮಾರಂಗೆಂದು +ವೈದಿಕ
ಲೌಕಿಕೋತ್ಸವದಿಂದ +ಮದುವೆಯ +ಮಾಡಿದನು +ಭೀಷ್ಮ
ಕುಮಾರವ್ಯಾಸಭಾರತ 