ಎಲವೆಲವೊ ಕಲಿಯಾಗು ಮಾರುತಿ
ಗೆಲಿದನೆಂದಿರಬೇಡ ಸೋಲದ
ಗೆಲವಿನುದಯ ಮುಹೂರ್ತವಶ ಮೈಗುಡದೆ ಕಾದುವುದು
ಛಲವದುಳ್ಳಡೆ ಸಾಕು ನೀನೀ
ಹಲಗೆಯಲಿ ಹೊಕ್ಕಾಡಿ ಮರಳಿದು
ತಲೆವೆರಸಿ ನೀ ಹೋದಡಸ್ತ್ರತ್ಯಾಗ ತನಗೆಂದ (ದ್ರೋಣ ಪರ್ವ, ೧೩ ಸಂಧಿ, ೫೨ ಪದ್ಯ)
ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಎಲವೋ ಎಲವೋ ಭೀಮ, ಕಲಿಯಾಗು, ಗೆದ್ದೆನೆಂದು ಸುಮ್ಮನಿರಬೇಡ. ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಗೆಲುವು ಸೋಲುಗಳು ಆ ಮುಹೂರ್ತದ ಲಕ್ಷಣ. ಛಲದಿಂದ ನಿನ್ನ ದೇಹವನ್ನು ಒಡ್ಡದೆ ಯುದ್ಧಮಾಡಿದರೆ ಸಾಕು, ಈ ಬಾರಿ ನೀನು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ನೀನು ತಲೆಯೊಡನೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದ್ದೇ ಆದರೆ ನಾನು ಅಸ್ತ್ರ ಸಂನ್ಯಾಸ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಕರ್ಣನು ಹೇಳಿದನು.
ಅರ್ಥ:
ಕಲಿ: ಶೂರ; ಮಾರುತಿ: ಭೀಮ; ಗೆಲಿ: ಜಯಿಸು; ಸೋಲು: ಪರಾಭವ; ಉದಯ: ಹುಟ್ತು; ಮುಹೂರ್ತ: ಒಳ್ಳೆಯ ಸಮಯ; ಮೈಗುಡು: ದೃಢವಾಗು; ಕಾದು: ಹೋರಾಡು; ಛಲ: ದೃಢ ನಿಶ್ಚಯ; ಹಲಗೆ: ಒಂದು ಬಗೆಯ ಗುರಾಣಿ; ಹೊಕ್ಕು: ಸೇರು; ಮರಳು: ಹಿಂದಿರುಗು; ತಲೆ: ಶಿರ; ಹೋದ: ತೆರಳು; ಅಸ್ತ್ರ: ಶಸ್ತ್ರ, ಆಯುಧ; ತ್ಯಾಗ: ತೊರೆ;
ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಎಲವ್+ಎಲವೊ +ಕಲಿಯಾಗು +ಮಾರುತಿ
ಗೆಲಿದನ್+ಎಂದಿರಬೇಡ +ಸೋಲದ
ಗೆಲವಿನ್+ಉದಯ +ಮುಹೂರ್ತವಶ +ಮೈಗುಡದೆ +ಕಾದುವುದು
ಛಲವದುಳ್ಳಡೆ ಸಾಕು ನೀನ್+ಈ
ಹಲಗೆಯಲಿ +ಹೊಕ್ಕಾಡಿ +ಮರಳಿದು
ತಲೆ+ವೆರಸಿ+ ನೀ +ಹೋದಡ್+ಅಸ್ತ್ರತ್ಯಾಗ +ತನಗೆಂದ
ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಕರ್ಣನ ಧೀರತನದ ಮಾತು – ಸೋಲದ ಗೆಲವಿನುದಯ ಮುಹೂರ್ತವಶ ಮೈಗುಡದೆ ಕಾದುವುದು