ಒರಲೆ ಗಜ ದಾಡೆಗಳ ಕೈಗಳ
ಹರಿಯಹೊಯ್ದರು ಪಾರಕರು ಮು
ಕ್ಕುರಿಕಿದರೆ ಸಬಳಿಗರು ಕೋದೆತ್ತಿದರು ಕರಿಘಟೆಯ
ತರುಬಿದರೆ ಕಡಿನಾಲ್ಕ ತೋರಿಸಿ
ಮೆರೆದರುರೆ ರಾವುತರು ರಾವ್ತರ
ತರುಬಿದರು ತನಿಚೂಣಿ ಮಸಗಿತು ತಾರುಥಟ್ಟಿನಲಿ (ಶಲ್ಯ ಪರ್ವ, ೨ ಸಂಧಿ, ೧೬ ಪದ್ಯ)
ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಆನೆಗಳ ದಾಡೆಗಳನ್ನೂ ಸೊಂಡಿಲನ್ನೂ ಮುರಿಯುವಂತೆ ಪಾರಕರು ಹೊಡೆದರು, ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದರೆ ಭಲ್ಲೆಹದಿಂದ ಆನೆಯನ್ನು ಆಚೆಗೆ ದೂಕಿದರು. ತಮ್ಮ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಿಸಿದರೆ ರಾವುತರು ನಾಲ್ಕು ತುಂಡು ಮಾಡಿದರು. ರಾವುತರು ರಾವುತರನ್ನು ಕೊಂದರು. ಸಂಕುಲ ಸಮರದಲ್ಲಿ ಅತಿಶಯವಾದ ಸಾಹಸವನ್ನು ತೋರಿದರು.
ಅರ್ಥ:
ಒರಲು: ಅರಚು, ಕೂಗಿಕೊಳ್ಳು; ಗಜ: ಆನೆ; ದಾಡೆ: ದವಡೆ, ಒಸಡು; ಕೈ: ಹಸ್ತ; ಹರಿ: ಸೀಳು; ಪಾರಕ: ದಾಟಿಸುವವನು, ಆಚೀಚೆ ಚಲಿಸುವವ; ಮುಕ್ಕುರು: ಮೇಲೆ ಬೀಳು; ಸಬಳಿಗ: ಈಟಿಯನ್ನು ಆಯುಧವಾಗುಳ್ಳವನು; ಎತ್ತು: ಮೇಲೇಳು; ಕರಿಘಟೆ: ಆನೆಯ ಗುಂಪು; ತರುಬು: ತಡೆ, ನಿಲ್ಲಿಸು; ಕಡಿ: ಸೀಳು; ತೋರಿಸು: ಗೋಚರಿಸು; ಮೆರೆ: ಪ್ರಕಾಶ; ಉರೆ: ಹೆಚ್ಚು; ರಾವುತ: ಕುದುರೆ ಸವಾರ, ಅಶ್ವಾರೋಹಿ; ತರುಬು: ತಡೆ, ನಿಲ್ಲಿಸು; ತನಿ: ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬೆಳೆದುದು; ಚೂಣಿ:ಮುಂದಿನ ಸಾಲು; ಮಸಗು: ಹರಡು; ಕೆರಳು; ತಾರು: ಸೊರಗು, ಬಡಕಲಾಗು; ಥಟ್ಟು: ಗುಂಪು;
ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಒರಲೆ +ಗಜ +ದಾಡೆಗಳ +ಕೈಗಳ
ಹರಿಯಹೊಯ್ದರು +ಪಾರಕರು +ಮು
ಕ್ಕುರಿಕಿದರೆ +ಸಬಳಿಗರು +ಕೋದೆತ್ತಿದರು +ಕರಿ+ಘಟೆಯ
ತರುಬಿದರೆ +ಕಡಿನಾಲ್ಕ +ತೋರಿಸಿ
ಮೆರೆದರ್+ಉರೆ +ರಾವುತರು +ರಾವ್ತರ
ತರುಬಿದರು +ತನಿಚೂಣಿ +ಮಸಗಿತು+ ತಾರು+ಥಟ್ಟಿನಲಿ
ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಗಜ, ಕರಿ; ಘಟೆ, ಥಟ್ಟು – ಸಮಾನಾರ್ಥಕ ಪದ
ಕುಮಾರವ್ಯಾಸಭಾರತ 