ಗರುಡಿಪೂಜಾ ವಿಭವ ಸಮನಂ
ತರದಲನಿಬರು ಸಮವ ತೊಡಗಿದ
ರರಸು ಮಕ್ಕಳು ಕೇಳಿದರು ನಾನಾ ದಿಗಂತದಲಿ
ಬರುತಲಿದ್ದರು ಕೂಡೆ ಹಸ್ತಿನ
ಪುರಿಗೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಪಾರ್ಥಿವ
ವರ ಕುಮಾರರು ಬಂದು ಕಂಡರು ಶಸ್ತ್ರ ಪಂಡಿತನ (ಆದಿ ಪರ್ವ, ೬ ಸಂಧಿ, ೪೧ ಪದ್ಯ)
ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಗರುಡಿಯ ಪೂಜೆಯ ನಮ್ತರ, ರಾಜಕುಮಾರರು ಶಸ್ತ್ರವಿದ್ಯಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ನಿರತರಾದರು. ಈ ಸುದ್ಧಿಯು ಎಲ್ಲಾ ದಿಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಹರಡಿ, ಅನೇಕ ಕ್ಷತ್ರಿಯಕುಮಾರರು ದ್ರೋಣಾಚಾರ್ಯರಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದು ಶಸ್ತ್ರವಿದ್ಯೆಯನ್ನು ಕಲಿಯಲಾರಂಭಿಸಿದರು.
ಅರ್ಥ:
ಗರುಡಿ: ಶಸ್ತ್ರಾಭ್ಯಾಸದ ಆಲಯ; ವಿಭವ: ವೈಭವ; ಅನಿಬರು: ಅಷ್ಟುಜನ; ನಂತರ: ಆಮೇಲೆ; ಸಮ: ಸರಿಯಾದ; ತೊಡಗು: ಪ್ರಾರಂಭಿಸು; ಅರಸು: ರಾಜ; ಮಕ್ಕಳು: ಕುಮಾರ; ಕೇಳು: ಆಲಿಸು; ನಾನಾ: ಹಲವಾರು; ದಿಗಂತ: ದಿಕ್ಕಿನ ತುದಿ, ಅಂಚು; ಬರು: ಆಗಮಿಸು; ಕೂಡೆ: ಜೊತೆ; ಪಾರ್ಥಿವವರ: ರಾಜರ; ಕುಮಾರ: ಮಕ್ಕಳು; ಕಂಡು: ನೋಡು; ಶಸ್ತ್ರ: ಆಯುಧ; ಪಂಡಿತ: ಪಾಂಡಿತ್ಯ;
ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಗರುಡಿ+ಪೂಜಾ +ವಿಭವ +ಸಮನಂ
ತರದಲ್+ಅನಿಬರು +ಸಮವ +ತೊಡಗಿದರ್
ಅರಸು+ ಮಕ್ಕಳು+ ಕೇಳಿದರು +ನಾನಾ +ದಿಗಂತದಲಿ
ಬರುತಲಿದ್ದರು +ಕೂಡೆ +ಹಸ್ತಿನ
ಪುರಿಗೆ +ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು +ಪಾರ್ಥಿವ
ವರ +ಕುಮಾರರು +ಬಂದು +ಕಂಡರು +ಶಸ್ತ್ರ+ ಪಂಡಿತನ
ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ರಾಜರ ಮಕ್ಕಳು ಎಂದು ಹೇಳಲು – ಪಾರ್ಥಿವವರ ಕುಮಾರರು ಪದದ ಬಳಕೆ
ಕುಮಾರವ್ಯಾಸಭಾರತ 