ಪದ್ಯ ೧೨: ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರನ ಹೆಂಡತಿ ಯಾರು?

ಧಾರುಣೀಪತಿ ಚಿತ್ತವಿಸು ಗಾಂ
ಧಾರ ದೇಶದ ಸುಬಲರಾಜ ಕು
ಮಾರಿ ಕುಲವಧುವಾದಳಾ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಭೂಪತಿಗೆ
ನಾರಿಯರೊಳುತ್ತಮೆಯಲಾ ಗಾಂ
ಧಾರಿಯೆನಿಸಿ ಪತಿವ್ರತಾ ವಿ
ಸ್ತಾರಗುಣದಲಿ ಮೆರೆದಳಬಲೆ ಸಮಸ್ತ ಜನ ಹೊಗಳೆ (ಆದಿ ಪರ್ವ, ೩ ಸಂಧಿ, ೧೨ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಜನಮೇಜಯ ರಾಜ ಕೇಳು, ಗಾಂಧಾರದೇಶದ ಸುಬಲರಾಜನ ಮಗಳಾದ ಗಾಂಧಾರಿಯು ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರನ ಪತ್ನಿಯಾದಳು. ಉತ್ತಮಸ್ತ್ರೀಯಾದ ಅವಳು ಪಾತಿವ್ರತ್ಯದಿಮ್ದ ಎಲ್ಲರಿಂದಲೂ ಹೊಗಳಿಸಿಕೊಂಡಳು.

ಅರ್ಥ:
ಧಾರುಣೀಪತಿ: ರಾಜ; ಚಿತ್ತವಿಸು: ಕೇಳು; ದೇಶ: ರಾಷ್ಟ್ರ; ಕುಮಾರಿ: ಹುಡುಗಿ; ಕುಲವಧು: ಹೆಂಡತಿ; ಭೂಪತಿ: ರಾಜ; ನಾರಿ: ಸ್ತ್ರೀ; ಉತ್ತಮ: ಶ್ರೇಷ್ಠ; ಪತಿವ್ರತೆ: ಸಾಧ್ವಿ, ಗರತಿ; ವಿಸ್ತಾರ: ಹೆಚ್ಚಳ; ಗುಣ: ನಡತೆ; ಮೆರೆ: ಹೊಳೆ, ಪ್ರಕಾಶಿಸು; ಸಮಸ್ತ: ಎಲ್ಲಾ; ಹೊಗಳು: ಪ್ರಶಂಶಿಸು;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಧಾರುಣೀಪತಿ +ಚಿತ್ತವಿಸು +ಗಾಂ
ಧಾರ +ದೇಶದ +ಸುಬಲ+ರಾಜಕು
ಮಾರಿ +ಕುಲವಧುವಾದಳಾ +ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ+ಭೂಪತಿಗೆ
ನಾರಿಯರೊಳ್+ಉತ್ತಮೆಯಲಾ+ ಗಾಂ
ಧಾರಿ+ಎನಿಸಿ +ಪತಿವ್ರತಾ+ ವಿ
ಸ್ತಾರಗುಣದಲಿ +ಮೆರೆದಳ್+ಅಬಲೆ +ಸಮಸ್ತ +ಜನ +ಹೊಗಳೆ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಗಾಂಧಾರಿಯನ್ನು ವರ್ಣಿಸುವ ಪರಿ – ಗಾಂಧಾರ ದೇಶದ ಸುಬಲರಾಜ ಕುಮಾರಿ ಕುಲವಧುವಾದಳಾ
(೨) ಧಾರುಣೀಪತಿ, ಭೂಪತಿ – ಸಮಾನಾರ್ಥಕ ಪದ