ಮೋಹಿದವು ಭರಿಕೈಗಳನು ರಥ
ವಾಹತತಿಗಾನೆಗಳು ವಂಶ
ದ್ರೋಹಿ ಸಿಲುಕಿದನೆನುತ ತಡೆದರು ರಥಿಕರೆಡಬಲನ
ಗಾಹಿಸಿತು ದೂಹತ್ತಿ ಲೌಡೆಯ
ರಾಹುತರು ಕಟ್ಟಳವಿಯಲಿ ಕವಿ
ದೋಹಡಿಸದೌಂಕಿತು ಪದಾತಿ ಧನಂಜಯನ ರಥವ (ಗದಾ ಪರ್ವ, ೧ ಸಂಧಿ, ೩೫ ಪದ್ಯ)
ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಕುರುಸೇನೆಯ ಆನೆಗಳು ಸೊಂಡಿಲನ್ನು ಚಾಚಿ ಅರ್ಜುನನ ರಥದ ಕುದುರೆಗಳನ್ನು ಗುರಿಮಾಡಿಕೊಂಡು ಹೊಡೆದವು. ವಂಶದ್ರೋಹಿ ಸಿಕ್ಕುಬಿದ್ದ ಎಂದು ರಥಿಕರು ಎಡಬಲಗಳಲ್ಲಿ ಅರ್ಜುನನ ಮೇಲೆ ಕವಿದರು. ದೂಹತ್ತಿ ಲೌಡಿಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದ ರಾಹುತರು ಅರ್ಜುನನ ಅತಿಸಮೀಪಕ್ಕೆ ಬಂದರು. ಪದಾತಿಗಳು ಅರ್ಜುನನ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಿದರು.
ಅರ್ಥ:
ಮೋಹು: ಒಡ್ಡು, ಹೊಡೆ; ಭರಿ: ಆನೆಯ ಸೊಂಡಿಲು; ರಥ: ಬಂಡಿ; ಕೈ: ಹಸ್ತ; ಆಹತಿ: ಹೊಡೆತ, ಪೆಟ್ಟು; ಆನೆ: ಗಜ; ವಂಶ: ಕುಲ; ದ್ರೋಹ: ಮೋಸ; ಸಿಲುಕು: ಬಂಧಿಸಲ್ಪಡು; ತಡೆ: ನಿಲ್ಲು; ರಥಿಕ: ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ಯುದ್ಧ ಮಾಡುವವನು; ಎಡಬಲ: ಅಕ್ಕ ಪಕ್ಕ; ಗಾಹು: ತಿಳುವಳಿಕೆ, ಮೋಸ; ದೂಹತ್ತಿ: ಎರಡೂ ಕಡೆ ಚೂಪಾದ ಕತ್ತಿ, ಆಯುಧ; ಲೌಡೆ: ಒಂದು ಬಗೆಯ ಕಬ್ಬಿಣದ ಆಯುಧ; ರಾಹುತ: ಕುದುರೆ ಸವಾರ; ಕಟ್ಟಳವಿ: ಘೋರ ಕಾಳಗ; ಕವಿ: ಆವರಿಸು; ಔಕು: ಹೊತ್ತು, ಹಿಚುಕು; ಪದಾತಿ: ಕಾಲಾಳು; ರಥ: ಬಂಡಿ;
ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಮೋಹಿದವು +ಭರಿ+ಕೈಗಳನು+ ರಥವ್
ಆಹತತಿಗ್+ಆನೆಗಳು +ವಂಶ
ದ್ರೋಹಿ +ಸಿಲುಕಿದನೆನುತ +ತಡೆದರು +ರಥಿಕರ್ +ಎಡಬಲನ
ಗಾಹಿಸಿತು +ದೂಹತ್ತಿ +ಲೌಡೆಯ
ರಾಹುತರು +ಕಟ್ಟಳವಿಯಲಿ +ಕವಿದ್
ಓಹಡಿಸದ್+ಔಂಕಿತು +ಪದಾತಿ +ಧನಂಜಯನ +ರಥವ
ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಆನೆಗಳು ಹೊಡೆತವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಪರಿ – ಮೋಹಿದವು ಭರಿಕೈಗಳನು ರಥವಾಹತತಿಗಾನೆಗಳು
ಕುಮಾರವ್ಯಾಸಭಾರತ 