ಪದ್ಯ ೨೦: ಭೀಮನು ಅಶ್ವತ್ಥಾಮನಿಗೆ ಹೇಗೆ ಉತ್ತರವನ್ನು ಕೊಟ್ಟನು?

ತಿರುಗಿ ನಿಂದನು ಪವನಸುತನೆಲೆ
ಗುರುಜ ನಿನ್ನಗ್ಗಳಿಕೆಗಳ ಜಗ
ವರಿಯದೇ ಫಡ ಭಟ್ಟನಾದೈ ನಿನಗೆ ನೀನೆನುತ
ಸರಳ ಬಳಿಸರಳುಗಳನಾ ಲಘು
ತರದ ಲೆಕ್ಕದಲೆಸೆವ ವಿವರದ
ಪರಿವಿಡಿಯ ವೇಗಾಯ್ಲತನವನು ತೋರಿದನು ಭೀಮ (ಕರ್ಣ ಪರ್ವ, ೩ ಸಂಧಿ, ೨೦ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಅಶ್ವತ್ಥಾಮನ ಎದುರು ಭೀಮನು ತಿರುಗಿ ನಿಂದನು, ಎಲವೋ ಗುರುಪುತ್ರ, ನಿನ್ನ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆ ಜಗವು ತಿಳಿಯದೇ? ಅದನ್ನು ಹೊಗಳುವ ಭಟ್ಟ ನಿನಗೆ ನೀನೇ ಆದೆಯಾ? ಎಂದು ಅಶ್ವತ್ಥಾಮನ ಬಾಣಗಳನ್ನು ನಿರಾಯಾಸವಾಗಿ ಕಡಿದೆಸೆಯುವ ವೇಗವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದನು ಭೀಮ.

ಅರ್ಥ:
ತಿರುಗು: ಮತ್ತೆ, ಸುತ್ತು; ನಿಂದನು: ನಿಲ್ಲು; ಪವನಸುತ: ವಾಯುಪುತ್ರ (ಭೀಮ); ಗುರುಜ: ಗುರುವಿನಪುತ್ರ (ಅಶ್ವತ್ಥಾಮ); ಅಗ್ಗಳಿಕೆ: ಶ್ರೇಷ್ಠತೆ; ಜಗ: ಜಗತ್ತು; ಅರಿ: ತಿಳಿ; ಭಟ್ಟ: ಹೊಗಳುವವನು; ಸರಳ: ಬಾಣ; ಬಳಿ: ಹತ್ತಿರ; ಲಘು: ಕ್ಷುಲ್ಲಕವಾದುದು; ತರ: ರೀತಿ; ಲೆಕ್ಕ: ಗಣನೆ; ಎಸೆ: ತೋರು; ವಿವರ: ವಿಸ್ತಾರ, ಹರಹು; ಪರಿವಿಡಿ: ಅನುಕ್ರಮ, ರೀತಿ; ವೇಗ: ರಭಸ; ವೇಗಾಯ: ವೇಗವಾಗಿ ಚಲಿಸುವ; ಆಯತ: ವಿಸ್ತಾರ; ತೋರು: ಪ್ರದರ್ಶಿಸು; ಫಡ: ತಿರಸ್ಕಾರ ಹಾಗೂ ಕೋಪಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಒಂದು ಮಾತು;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ತಿರುಗಿ +ನಿಂದನು +ಪವನಸುತನ್+ಎಲೆ
ಗುರುಜ +ನಿನ್ನ್+ಅಗ್ಗಳಿಕೆಗಳ+ ಜಗವ್
ಅರಿಯದೇ +ಫಡ +ಭಟ್ಟನಾದೈ +ನಿನಗೆ +ನೀನೆನುತ
ಸರಳ +ಬಳಿ+ಸರಳುಗಳನ್+ಆ+ ಲಘು
ತರದ+ ಲೆಕ್ಕದಲ್+ಎಸೆವ +ವಿವರದ
ಪರಿವಿಡಿಯ +ವೇಗಾಯ್ಲತನವನು+ ತೋರಿದನು +ಭೀಮ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಭೀಮನು ಅಶ್ವತ್ಥಾಮನನ್ನು ಹಂಗಿಸುವ ಪರಿ – ಫಡ ಭಟ್ಟನಾದೈ ನಿನಗೆ ನೀನೆನುತ
(೨) ಭೀಮನು ಬಾಣವನ್ನು ಎದುರಿಸಿದ ಬಗೆ – ಸರಳ ಬಳಿಸರಳುಗಳನಾ ಲಘು
ತರದ ಲೆಕ್ಕದಲೆಸೆವ ವಿವರದ ಪರಿವಿಡಿಯ ವೇಗಾಯ್ಲತನವನು ತೋರಿದನು ಭೀಮ