ಮಿಂದು ಕಡುಶುಚಿಯಾಗಿ ಸುಮನೋ
ವೃಮ್ದದೊಲಗಾರೈದು ನೋಡಿ ಪು
ರಂದರನ ನೆನೆದಳು ಮುನೀಂದ್ರನ ಮಂತ್ರಶಕ್ತಿಯಲಿ
ಬಂದನಲ್ಲಿಗೆ ಬಯಕೆಯೇನರ
ವಿಂದ ಲೋಚನೆ ಹೇಳೆನಲು ಪೂ
ರ್ಣೇಂದು ಮುಖಿ ತಲೆವಾಗಿದಳು ಲಜ್ಜಾನುಭಾವದಲಿ (ಆದಿ ಪರ್ವ, ೪ ಸಂಧಿ, ೫೯ ಪದ್ಯ)
ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಸ್ನಾನವನ್ನು ಮಾಡಿ, ಶುಚಿಯಾಗಿ ಮಂತ್ರವನ್ನು ಜಪಿಸಿ ದೇವತೆಗಳಲ್ಲಿ ದೇವೇಂದ್ರನನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಂಡು ನೆನೆದಳು. ಒಡನೆಯೇ ಇಂದ್ರನು ಬಂದು ಕಮಲಾಕ್ಷಿ, ನಿನ್ನ ಬಯಕೆಯೇನು ಹೇಳು ಎನಲು, ಕುಂತಿಯು ಲಜ್ಜಾಭಾವದಿಂದ ತಲೆಯನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಿದಳು.
ಅರ್ಥ:
ಮಿಂದು: ಸ್ನಾನಮಾಡಿ; ಕಡುಶುಚಿ: ತುಂಬ ನಿರ್ಮಲವಾಗಿ; ಸುಮನ: ಒಳ್ಳೆಯ ಮನಸ್ಸು; ವೃಂದ: ಗುಂಪು; ನೋಡು: ವೀಕ್ಷಿಸು; ಪುರಂದರ: ಇಂದ್ರ; ನೆನೆ: ಜ್ಞಾಪಿಸಿಕೊ; ಮುನಿ: ಋಷಿ; ಮಂತ್ರ: ವೇದದಲ್ಲಿರುವ ಛಂದೋ ಬದ್ಧವೂ ಪವಿತ್ರವೂ ಆದ ದೇವತಾಸ್ತುತಿ; ಶಕ್ತಿ: ಬಲ; ಬಂದು: ಆಗಮಿಸು; ಬಯಕೆ: ಆಸೆ; ಅರವಿಂದ: ಕಮಲ; ಲೋಚನೆ: ಕಣ್ಣು; ಹೇಳು: ಆಲಿಸು; ಪೂರ್ಣೇಂದು: ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರ; ಮುಖ: ಆನನ; ತಲೆ: ಶಿರ; ತಲೆವಾಗು: ತಲೆಯನ್ನು ತಗ್ಗಿಸು; ಲಜ್ಜೆ: ನಾಚಿಕೆ; ಭಾವ: ಮನೋಧರ್ಮ, ಭಾವನೆ, ಚಿತ್ತವೃತ್ತಿ;
ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಮಿಂದು +ಕಡುಶುಚಿಯಾಗಿ +ಸುಮನೋ
ವೃಂದದೊಳಗಾರೈದು+ ನೋಡಿ +ಪು
ರಂದರನ +ನೆನೆದಳು +ಮುನೀಂದ್ರನ+ ಮಂತ್ರ+ಶಕ್ತಿಯಲಿ
ಬಂದನಲ್ಲಿಗೆ+ ಬಯಕೆಯೇನ್+ ಅರ
ವಿಂದ +ಲೋಚನೆ +ಹೇಳೆನಲು +ಪೂ
ರ್ಣೇಂದು +ಮುಖಿ +ತಲೆವಾಗಿದಳು +ಲಜ್ಜಾನು+ಭಾವದಲಿ
ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಕುಂತಿಯನ್ನು ಕರೆದ ಪರಿ – ಅರವಿಂದಲೋಚನೆ, ಪೂರ್ಣೇಂದುಮುಖಿ
ಕುಮಾರವ್ಯಾಸಭಾರತ 