ಓಲಗಿಸಿ ಕೊಂಬಾತನಂಧ ನೃ
ಪಾಲನುಳಿದಂತಖಿಳ ಧರಣೀ
ಪಾಲಕತ್ವವು ಪಾಂಡುಭೂಪತಿಗೀ ಕುಮಾರಕರ
ಲಾಲಿಸುವ ಕುಲನೀತಿ ವಿಧದಲಿ
ಪಾಲಿಸುವ ಭರ ಭೀಷ್ಮನದು ಸಂ
ಭಾಳಿಸಿತು ನಳನಹುಷಚರಿತವನಿವರ ಪರಿಪಾಟಿ (ಆದಿ ಪರ್ವ, ೪ ಸಂಧಿ, ೭ ಪದ್ಯ)
ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರನು ರಾಜ, ರಾಜ್ಯಪರಿಪಾಲನೆ ಮಾಡುವ ಎಲ್ಲಾ ಅಧಿಕಾರಗಳೂ ಪಾಂಡುವಿಗೆ. ಇವರಿಬ್ಬರನ್ನು ಕುಲನೀತಿಗೆ ಅನುಸರಿಸಿ ಲಾಲನೆಮಾಡುವವನು ಭೀಷ್ಮ. ಇವರ ಹಿರಿಮೆಯು ನಳನಹುಷರ ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ಸರಿಸಮನಾಗಿತ್ತು.
ಅರ್ಥ:
ಓಲಗ: ಸೇವೆ; ಅಂಧ: ಕುರುಡ; ನೃಪ: ರಾಜ; ಉಳಿದ: ಮಿಕ್ಕ; ಅಖಿಳ: ಎಲ್ಲಾ; ಧರಣೀಪಾಲಕ: ರಾಜ; ಭೂಪತಿ: ರಾಜ; ಕುಮಾರ: ಮಕ್ಕಳು; ಲಾಲಿಸು: ಅಕ್ಕರೆಯನ್ನು ತೋರಿಸು, ಪೋಷಿಸು; ಕುಲ: ವಂಶ; ನೀತಿ: ಮಾರ್ಗ ದರ್ಶನ; ವಿಧ: ರೀತಿ, ಕ್ರಮ; ಪಾಲಿಸು: ರಕ್ಷಿಸು, ಕಾಪಾಡು; ಭರ: ಭಾರ, ಹೊರೆ; ಸಂಭಾಳಿಸು: ಪೋಷಿಸು, ಸರಿತೂಗಿಸು; ಚರಿತ: ಕಥೆ; ಪರಿಪಾಟಿ: ಸಮಾನತೆ;
ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಓಲಗಿಸಿ +ಕೊಂಬಾತನ್+ಅಂಧ +ನೃ
ಪಾಲನ್+ಉಳಿದಂತ್+ಅಖಿಳ+ ಧರಣೀ
ಪಾಲಕತ್ವವು+ ಪಾಂಡು+ಭೂಪತಿಗ್+ಈ+ ಕುಮಾರಕರ
ಲಾಲಿಸುವ +ಕುಲನೀತಿ +ವಿಧದಲಿ
ಪಾಲಿಸುವ+ ಭರ +ಭೀಷ್ಮನದು+ ಸಂ
ಭಾಳಿಸಿತು +ನಳ+ನಹುಷ+ಚರಿತವನ್+ಇವರ +ಪರಿಪಾಟಿ
ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ನೃಪಾಲ, ಧರಣೀಪಾಲ, ಭೂಪತಿ – ಸಮಾನಾರ್ಥಕ ಪದ
(೨) ಲಾಲಿಸು, ಪಾಲಿಸು – ಪ್ರಾಸ ಪದಗಳು
ಕುಮಾರವ್ಯಾಸಭಾರತ 