ಎಲವೊ ಕೌರವ ಹಿಂದೆ ವಂಚಿಸಿ
ಕಳವಿನಲಿ ಜೂಜಾಡಿ ರಾಜ್ಯವ
ಗೆಲಿದ ಗರ್ವವನುಗುಳು ಸಮರ ದ್ಯೋತಕೇಳಿಯಲಿ
ಹಲಗೆಯೈ ಕುರುಭೂಮಿ ಕೌರವ
ಕುಲದ ತಲೆ ಸಾರಿಗಳು ನೆರೆಯಲಿ
ಗೆಲಲು ಬಂದೆನು ಕೊಳ್ಳು ಹಾಸಂಗಿಗಳನೆನುತೆಚ್ಚ (ದ್ರೋಣ ಪರ್ವ, ೧೦ ಸಂಧಿ, ೪೯ ಪದ್ಯ)
ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಅರ್ಜುನನು ಉತ್ತರಿಸುತ್ತಾ, ಎಲವೋ ಕೌರವ, ಹಿಂದೆ ಮೋಸದ ಕಳ್ಳಜೂಜನ್ನಾಡಿ ಗೆದ್ದ ಗರ್ವವನ್ನು ಉಗುಳು, ಈಗ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರವೇ ಪಗಡೆಯ ಹಾಸು, ಕೌರವ ಕುಲದವರ ತಲೆಗಳೇ ಕಾಯಿಗಳು, ಅವೆಲ್ಲ ಬಂದು ನಿಲ್ಲಲಿ, ಕಡಿದು ಹಾಕುತ್ತೇನೆ, ಇದೋ ದಾಳವನ್ನುರುಳಿಸಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾ ಅರ್ಜುನನು ಬಾಣಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟನು.
ಅರ್ಥ:
ಹಿಂದೆ: ಪುರಾತನ, ಕಳೆದ; ವಂಚನೆ: ಮೋಸ; ಕಳ: ರಣರಂಗ; ರಾಜ್ಯ: ರಾಷ್ಟ್ರ; ಗೆಲಿ: ಜಯಿಸು; ಗರ್ವ: ಅಹಂಕಾರ; ಉಗುಳು: ಹೊರಹಾಕು; ಸಮರ: ಯುದ್ಧ; ದ್ಯೋತ:ಹೊಳಪು; ಕೇಳಿ: ಕ್ರೀಡೆ; ಹಲಗೆ: ಪಲಗೆ, ಅಗಲವಾದ ಹಾಗೂ ತೆಳುವಾದ ಸೀಳು; ತಲೆ: ಶಿರ; ಕುಲ: ವಂಶ; ಸಾರಿ: ಕಾಯಿ; ನೆರೆ; ಗುಂಪು; ಹಾಸಂಗಿ: ಜೂಜಿನ ದಾಳ, ಲೆತ್ತ; ಎಚ್ಚು: ಬಾಣ ಪ್ರಯೋಗ ಮಾಡು;
ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಎಲವೊ +ಕೌರವ +ಹಿಂದೆ +ವಂಚಿಸಿ
ಕಳವಿನಲಿ +ಜೂಜಾಡಿ +ರಾಜ್ಯವ
ಗೆಲಿದ +ಗರ್ವವನ್+ಉಗುಳು +ಸಮರ+ ದ್ಯೋತ+ಕೇಳಿಯಲಿ
ಹಲಗೆಯೈ +ಕುರುಭೂಮಿ +ಕೌರವ
ಕುಲದ +ತಲೆ +ಸಾರಿಗಳು +ನೆರೆಯಲಿ
ಗೆಲಲು +ಬಂದೆನು +ಕೊಳ್ಳು +ಹಾಸಂಗಿಗಳನ್+ಎನುತ್+ಎಚ್ಚ
ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಪಗಡೆಗೆ ಹೋಲಿಸಿದ ಪರಿ – ಹಲಗೆಯೈ ಕುರುಭೂಮಿ ಕೌರವ ಕುಲದ ತಲೆ ಸಾರಿಗಳು
ಕುಮಾರವ್ಯಾಸಭಾರತ 