ಪದ್ಯ ೩೬: ಪಾಂಚಾಲ ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಮಂದಿ ಅಳಿದರು?

ಆರು ಸಾವಿರ ತೇರು ಗಜ ಹದಿ
ನಾರುಸಾವಿರ ಲಕ್ಷ ಕುದುರೆಗ
ಳಾರು ಕೋಟಿ ಪದಾತಿ ಮುಗ್ಗಿತು ಮತ್ತೆ ಸಂದಣಿಸಿ
ಆರು ಲಕ್ಷ ತುರಂಗ ನೃಪರೈ
ನೂರು ಗಜಘಟೆ ಲಕ್ಷ ರಥ ಹದಿ
ಮೂರು ಸಾವಿರವಳಿದುದರಿಪಾಂಚಾಲ ಸೇನೆಯಲಿ (ದ್ರೋಣ ಪರ್ವ, ೧೮ ಸಂಧಿ, ೩೬ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಆರು ಸಾವಿರ ರಥಗಳು, ಹದಿನಾರು ಸಾವಿರ ಆನೆಗಳು, ಲಕ್ಷ ಕುದುರೆಗಳು, ಆರು ಕೋಟಿ ಕಾಲಾಳುಗಳು ಸತ್ತರು. ಮತ್ತೆ ಸೈನ್ಯವು ಒಂದಾಗಿ ಮುತ್ತಿತು. ಆಗ ಪಾಂಚಾಲ ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ ಆರು ಲಕ್ಷ ಕುದುರೆಗಳು, ಐನೂರು ರಾಜರು, ಲಕ್ಷ ಆನೆಗಳು, ಹದಿಮೂರು ಸಾವಿರ ರಥಗಳು ನಿರ್ನಾಮವಾದವು.

ಅರ್ಥ:
ಸಾವಿರ: ಸಹಸ್ರ; ತೇರು: ಬಂಡಿ, ರಥ; ಗಜ: ಆನೆ; ಕುದುರೆ: ಅಶ್ವ; ಪದಾತಿ: ಕಾಲಾಳು; ಮುಗ್ಗು: ಬಾಗು, ಮಣಿ; ಸಂದಣಿ: ಗುಂಪು; ನೃಪ: ರಾಜ; ಗಜಘಟೆ: ಆನೆಗಳ ಗುಂಪು; ರಥ: ಬಂಡಿ; ಅಳಿ: ನಾಶ; ಅರಿ: ವೈರಿ; ಸೇನೆ: ಸೈನ್ಯ;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಆರು +ಸಾವಿರ +ತೇರು +ಗಜ +ಹದಿ
ನಾರು+ಸಾವಿರ +ಲಕ್ಷ +ಕುದುರೆಗಳ್
ಆರು +ಕೋಟಿ +ಪದಾತಿ +ಮುಗ್ಗಿತು +ಮತ್ತೆ +ಸಂದಣಿಸಿ
ಆರು +ಲಕ್ಷ +ತುರಂಗ +ನೃಪರ್
ಐನೂರು +ಗಜಘಟೆ +ಲಕ್ಷ +ರಥ +ಹದಿ
ಮೂರು +ಸಾವಿರವ್+ಅಳಿದುದ್+ಅರಿ+ಪಾಂಚಾಲ +ಸೇನೆಯಲಿ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಆರು, ಹದಿನಾರು; ಮೂರು, ಐನೂರು – ಪ್ರಾಸ ಪದಗಳು
(೨) ನೂರು, ಸಾವಿರ, ಲಕ್ಷ, ಕೋಟಿ – ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಎಣಿಸುವ ಪದಗಳು