ಪದ್ಯ ೩೧: ಕಾಮುಕರು ಎಲ್ಲಿಗೆ ಓಡಿ ಹೋದರು?

ಚೆಲ್ಲಿದರು ಚಪಳೆಯರು ಮುನಿಜನ
ವೆಲ್ಲ ಪಾಂಡವರಾಶ್ರಮದ ಮೊದ
ಲಲ್ಲಿ ಮೊನೆಗಣೆ ಮೊರೆದು ಮುರಿದವು ಮೊನೆಯ ಮುಂಬಿಗರ
ಚಲ್ಲೆಗಂಗಳ ಯುವತಿಯರ ನಾ
ನಲ್ಲಿ ಕಾಣೆನು ಕಾಮುಕರು ನಿಂ
ದಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲದೆ ಹರಿದರವನೀಪತಿಯ ಪಾಳೆಯಕೆ (ಅರಣ್ಯ ಪರ್ವ, ೧೯ ಸಂಧಿ, ೩೧ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಯುವತಿಯರು ನಿಲ್ಲದ ಓಡಿ ಹೋದರು, ಯಾರೂ ಕಾಣಲಿಲ್ಲ, ಪಾಂಡವರ ಆಶ್ರಮದ ಮುಂದೆ ಮೊದಲ ಸಾಲಿನ ಸೈನಿಕರು ಶತ್ರುಗಳ ಹೊಡೆತಕ್ಕೆ ಬಲಿಯಾದರು. ಜಲಕ್ರೀಡೆಗೆ ಬಂದ ಕಾಮುಕರು ಕೌರವನ ಪಾಳೆಯಕ್ಕೆ ಓಡಿ ಹೋದರು.

ಅರ್ಥ:
ಚೆಲ್ಲು: ಹರಡು; ಚಪಳೆ: ಚಂಚಲ ಸ್ವಭಾವದವಳು; ಮುನಿ: ಋಷಿ; ಮೊನೆ: ಮುಂದೆ, ಅಗ್ರ; ಆಶ್ರಮ: ಕುಟೀರ; ಮೊರೆ: ಗೋಳಾಟ, ಹುಯ್ಯಲು; ಮುರಿ: ಸೀಳು; ಮುಂಬಿಗ: ಮೊದಲಿಗ; ಚಲ್ಲೆ: ಹರಡು; ಕಂಗಳು: ಕಣ್ಣು; ಯುವತಿ: ಹೆಣ್ಣು; ಕಾಣು: ತೋರು; ಕಾಮುಕ: ಲಂಪಟ; ನಿಂದು: ನಿಲ್ಲು; ಹರಿ: ಚಲಿಸು, ಸಾಗು; ಅವನೀಪತಿ: ರಾಜ; ಪಾಳೆಯ: ಬೀಡು, ಶಿಬಿರ;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಚೆಲ್ಲಿದರು +ಚಪಳೆಯರು +ಮುನಿಜನ
ವೆಲ್ಲ +ಪಾಂಡವರ್+ಆಶ್ರಮದ +ಮೊದ
ಲಲ್ಲಿ +ಮೊನೆಗಣೆ+ ಮೊರೆದು+ ಮುರಿದವು +ಮೊನೆಯ +ಮುಂಬಿಗರ
ಚಲ್ಲೆಗಂಗಳ+ ಯುವತಿಯರ +ನಾ
ನಲ್ಲಿ +ಕಾಣೆನು +ಕಾಮುಕರು +ನಿಂ
ದಲ್ಲಿ +ನಿಲ್ಲದೆ +ಹರಿದರ್+ಅವನೀಪತಿಯ+ ಪಾಳೆಯಕೆ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಮ ಕಾರದ ಸಾಲು ಪದ – ಮೊದಲಲ್ಲಿ ಮೊನೆಗಣೆ ಮೊರೆದು ಮುರಿದವು ಮೊನೆಯ ಮುಂಬಿಗರ