ಮುನಿಗಳೇ ಮಾಣಿಯರು ಮಂತ್ರಾಂ
ಗನೆಯರೋಲೆಯಕಾತಿಯರು ಸುರ
ಜನವೆ ಕಿಂಕರಜನವು ಸೂರ್ಯಾದಿಗಳೆ ಸಹಚರರು
ಘನ ಚತುರ್ದಶವಿದ್ಯೆ ಪಾಠಕ
ಜನವಲೈ ಪಾಡೇನು ಪದುಮಾ
ಸನನ ಪರುಠವವಾ ಸಭೆಗೆ ಸರಿಯಾವುದೈ ನೃಪತಿ (ಸಭಾ ಪರ್ವ, ೧ ಸಂಧಿ, ೯೪ ಪದ್ಯ)
ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಬ್ರಹ್ಮನ ಆಸ್ಥಾನದ ಹಿರಿಮೆ ಎಂತಹುದೆಂದು ನಾರದರು ವಿವರಿಸುತ್ತಾ, ಮುನಿಗಳೇ ಬ್ರಹ್ಮನ ಊಳಿಗದ ಹುಡುಗರು, ಮಂತ್ರಾಭಿಮಾನಿದೇವತೆಗಳು ಓಲೆಕಾತಿಯರು, ದೇವತೆಗಳೇ ಆತನ ಸೇವಕರು, ಸೂರ್ಯನೇ ಮೊದಲಾದ ಗ್ರಹಗಳು ಅವನ ಸಹಚರರು, ಚತುರ್ದಶ ವಿದ್ಯೆಗಳು ಬ್ರಹ್ಮನ ವಂದಿಮಾಗಧರು, ಇವರೆಲ್ಲರು ಬ್ರಹ್ಮನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವವರು, ಇದು ಬ್ರಹ್ಮನ ಹಿರಿಮೆ.
ಅರ್ಥ:
ಮುನಿ: ಋಷಿ; ಮಾಣಿ:ವಟು, ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿ, ಬಾಲಕ; ಮಂತ್ರ:ವೇದದಲ್ಲಿರುವ ಛಂದೋ ಬದ್ಧವೂ ಪವಿತ್ರವೂ ಆದ ದೇವತಾಸ್ತುತಿ; ಅಂಗನೆ: ಸ್ತ್ರೀ; ಓಲೆಕಾತಿ:ಸೇವಕಿ; ಸುರ: ದೇವತೆ; ಜನ: ಸಮೂಹ; ಕಿಂಕರ:ಸೇವಕ; ಸೂರ್ಯ: ರವಿ; ಆದಿ: ಮುಂತಾದ; ಸಹಚರ: ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಓಡಾಡುವವರು; ಘನ: ಶ್ರೇಷ್ಠ; ವಿದ್ಯೆ: ಜ್ಞಾನ; ಪಾಠಕ: ಹೊಗಳುಭಟ್ಟ; ಪಾಡು: ಹಾಡು; ಪದುಮ: ಕಮಲ; ಆಸನ: ಕುಳಿತಿರುವ; ಪರಠುವ: ಶ್ರೇಷ್ಠತೆ; ಸಭೆ: ದರ್ಬಾರು; ಸರಿ: ಸಮಾನ; ನೃಪತಿ: ರಾಜ;
ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಮುನಿಗಳೇ +ಮಾಣಿಯರು +ಮಂತ್ರ
ಅಂಗನೆಯರ್+ಓಲೆಯಕಾತಿಯರು+ ಸುರ
ಜನವೆ +ಕಿಂಕರ+ಜನವು +ಸೂರ್ಯಾದಿಗಳೆ +ಸಹಚರರು
ಘನ +ಚತುರ್ದಶ+ವಿದ್ಯೆ +ಪಾಠಕ
ಜನವಲೈ+ ಪಾಡೇನು +ಪದುಮ
ಆಸನನ +ಪರುಠವವಾ+ ಸಭೆಗೆ +ಸರಿಯಾವುದೈ +ನೃಪತಿ
ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಮಾಣಿ, ಓಲೆಕಾತಿ, ಕಿಂಕರ, ಸಹಚರ, ಪಾಠಕ – ಜೊತೆಯಲ್ಲಿರುವವರ ವಿವರ
(೨) ೧ ಸಾಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಪದ “ಮ” ಕಾರದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭ
(೩) “ಜನ” ಪದದ ಬಳಕೆ – ಸುರಜನ, ಕಿಂಕರಜನ, ಪಾಠಕಜನ
(೪) “ಪ” ಕಾರದ ಪದದ ಗುಂಪು – ಪಾಠಕಜನವಲೈ ಪಾಡೇನು ಪದುಮಾಸನನ ಪರುಠವವಾ
ಕುಮಾರವ್ಯಾಸಭಾರತ 