ಏನಿದೆತ್ತಣ ರಭಸ ಮಾದ್ರೀ
ಮಾನಿನಿಯೊ ಹಾ ರಾಯನಾವೆಡೆ
ಹಾನಿ ಹಿರಿದುಂಟರಿವೆನಂಗಸ್ಫುರಿತ ಶಕುನದಲಿ
ಏನು ಮಾರಿಯೋ ಶಿವಶಿವಾಯೆನು
ತಾ ನಿತಂಬಿನಿ ಗಾಢ ಗತಿಯಲಿ
ಕಾನನದೊಳೈ ತಂದಳಕ್ಕೆಯ ಸರದ ಬಳಿವಿಡಿದು (ಆದಿ ಪರ್ವ, ೫ ಸಂಧಿ, ೧೮ ಪದ್ಯ)
ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಕುಂತಿಯು, ಇದೇನು? ಯಾವ ಕಡೆಯಿಂದ ಈ ಕೂಗು ಕೇಳಿಸುತ್ತಿದೆ, ಒರಲಿದವಳು ಮಾದ್ರಿಯೇ? ಅಯ್ಯೋ ಪಾಂಡು ಎಲ್ಲಿರುವನು? ನನಗುಂಟಾಗುತ್ತಿರುವ ದೇಹಸ್ಫುರಣದ ಅಪಶಕುನದಿಂದ ಬಹು ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೇಡು ಕಾದಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಯುತ್ತೇನೆ, ಯಾವ ಅಪಾಯವೋ ಶಿವಶಿವಾ ಎನ್ನುತ್ತಾ ಆ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಜೋರಾಗಿ ಅಳುತ್ತಾ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದಳು.
ಅರ್ಥ:
ಎತ್ತಣ: ಎಲ್ಲಿ; ರಭಸ: ವೇಗ; ಮಾನಿನಿ: ಹೆಣ್ಣು; ರಾಯ: ರಾಜ; ಹಾನಿ: ಹಾಳು, ನಾಶ; ಹಿರಿ: ದೊಡ್ಡದು; ಅರಿ: ತಿಳಿ; ಅಂಗ: ದೇಹದ ಭಾಗ; ಸ್ಫುರಿತ: ಹೊಳೆವ, ಪ್ರಕಾಶಿಸುವ; ಶಕುನ: ಶುಭಾಶುಭಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ನಿಮಿತ್ತ; ಮಾರಿ: ಅಪಾಯ, ಕ್ಷುದ್ರ ದೇವತೆ; ನಿತಂಬಿನಿ: ಹೆಣ್ಣು; ಗಾಢ: ಹೆಚ್ಚಳ, ಅತಿಶಯ; ಗತಿ: ವೇಗ; ಕಾನನ: ಕಾಡು; ಐತಂದು: ಬಂದು ಸೇರು; ಅಕ್ಕೆ: ಅಳುವಿಕೆ; ಸರ: ಶಬ್ದ, ಸ್ವರ; ಬಳಿ: ಹತ್ತಿರ;
ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಏನಿದ್+ಎತ್ತಣ +ರಭಸ +ಮಾದ್ರೀ
ಮಾನಿನಿಯೊ +ಹಾ +ರಾಯನ್+ಆವೆಡೆ
ಹಾನಿ +ಹಿರಿದುಂಟ್+ಅರಿವೆನ್+ಅಂಗಸ್ಫುರಿತ +ಶಕುನದಲಿ
ಏನು +ಮಾರಿಯೋ +ಶಿವಶಿವಾ+ಎನುತ್
ಆ+ ನಿತಂಬಿನಿ +ಗಾಢ +ಗತಿಯಲಿ
ಕಾನನದೊಳ್+ಐತಂದಳ್+ಅಕ್ಕೆಯ+ ಸರದ +ಬಳಿವಿಡಿದು
ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ರಭಸ, ಗಾಢಗತಿ – ಸಾಮ್ಯಾರ್ಥ ಪದ
(೨) ಮಾನಿನಿ, ನಿತಂಬಿನಿ – ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಪದಗಳು
ಕುಮಾರವ್ಯಾಸಭಾರತ 