ಪದ್ಯ ೪೧: ರಾಜರ ಸಮೂಹವು ಏನೆಂದು ಗರ್ಜಿಸಿತು?

ವಾಸಿಗಳನರಸುವಡೆ ದ್ರುಪದನ
ಮೀಸಲಡಗನು ಹದ್ದು ಕಾಗೆಗೆ
ಸೂಸಿ ವಿಪ್ರನ ಬಡಿದು ಬಿಡುವುದು ಮತ್ತೆ ತಿರಿದುಣಲಿ
ಆ ಸರೋಜಾನನೆಯ ನಮ್ಮ ವಿ
ಲಾಸಿನಿಯ ವೀಧಿಯಲಿ ಕೂಡುವ
ದೈಸಲೇ ಯೆನುತೊಡನೊಡನೆ ಗರ್ಜಿಸಿತು ನೃಪನಿಕರ (ಆದಿ ಪರ್ವ, ೧೫ ಸಂಧಿ, ೪೧ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ನಮ್ಮ ಹಠ, ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ಅರಸುವುದಾದರೆ, ಈ ದ್ರುಪದನ ಮಾಂಸವನ್ನು ಹದ್ದು ಕಾಗಿಗೆ ಹಾಕಿ ಆ ವಿಪ್ರನನ್ನು ಸದೆಬಡೆದು ಪುನ: ಆ ವಿಪ್ರನು ಭಿಕ್ಷೆಬೇಡಿ ಊಟಮಾಡುವಂತೆ ಮಾಡಿ, ಈ ದ್ರೌಪದಿಯನ್ನು ನಮ್ಮ ವಿಲಾಸಿನಿಯರ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡಿ ಹಾಕಬೇಕು ಎಂದು ಅಲ್ಲಿ ನೆರೆದಿದ್ದ ರಾಜರು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಗರ್ಜಿಸಿದರು.

ಅರ್ಥ:
ವಾಸಿ: ಸ್ಪರ್ಧೆ, ಹಠ, ಕೆಚ್ಚು; ಅರಸು:ಹುಡುಕು, ಅನ್ವೇಷಣೆ; ಮೀಸಲು: ಕಾಯ್ದಿರಿಸು; ಅಡಗು: ಮಾಂಸ; ಸೂಸಿ: ಸೋಕಿಸಿ; ವಿಪ್ರ: ಬ್ರಾಹ್ಮಣ; ಬಡಿ: ಹೊಡೆದು; ತಿರಿದು: ಭಿಕ್ಷೆಬೇಡಿ; ಉಣಲಿ: ಊಟಮಾಡಲಿ; ಸರೋಜ: ಕಮಲ; ಆನನ: ಮುಖ; ವಿಲಾಸಿನಿ: ದಾಸಿ; ವೀಧಿ: ಬೀದಿ; ಐಸಲೆ: ಅಷ್ಟೆ, ಅಲ್ಲವೆ; ಒಡನೊಡನೆ; ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ; ಗರ್ಜಿಸು: ಜೋರಾಗಿ ಕೂಗು; ನೃಪ: ರಾಜ; ನಿಕರ: ಗುಂಪು;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ವಾಸಿಗಳನ್+ಅರಸುವಡೆ +ದ್ರುಪದನ
ಮೀಸಲ್+ಅಡಗನು +ಹದ್ದು +ಕಾಗೆಗೆ
ಸೂಸಿ +ವಿಪ್ರನ +ಬಡಿದು +ಬಿಡುವುದು +ಮತ್ತೆ +ತಿರಿದ್+ಉಣಲಿ
ಆ +ಸರೋಜಾನನೆಯ+ ನಮ್ಮ +ವಿ
ಲಾಸಿನಿಯ +ವೀಧಿಯಲಿ +ಕೂಡುವದ್
ಐಸಲೇ +ಯೆನುತ+ಒಡನೊಡನೆ +ಗರ್ಜಿಸಿತು +ನೃಪನಿಕರ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ವಾಸಿ, ಸೂಸಿ, ವಿಲಾಸಿ – ಪ್ರಾಸ ಪದಗಳು