ಪದ್ಯ ೪೫: ಭೀಮನೇಕೆ ಉತ್ಸಾಹಗೊಂಡನು?

ಝಳದ ಲಳಿ ಲಟಕಟಿಸೆ ಮಾರ್ಗ
ಸ್ಖಲಿತ ಖೇದ ಸ್ವೇದ ಬಿಂದುಗ
ಳೊಳಸರಿಯೆ ರೋಮಾಳಿಕಾಣಿಸೆ ತೃಷೆಯ ದೆಸೆ ಮುರಿಯೆ
ತಳಿತುದಾಪ್ಯಾಯಾನ ಮನೋರಥ
ಫಲಿಸಿತರಸಿಯ ಹರುಷದರ್ಪಣ
ಬೆಳಗುವುದು ಮಝಬಾಪೆನುತ ಭುಲ್ಲವಿಸಿದನು ಭೀಮ (ಅರಣ್ಯ ಪರ್ವ, ೧೧ ಸಂಧಿ, ೪೫ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ತಂಗಾಳಿಯ ಆಲಿಂಗನದಿಂದ ಭೀಮನ ಮಾರ್ಗಾಯಾಸವು ಮುರಿದು ಹೋಯಿತು. ಬೆವರ ಹನಿಗಳು ಆರಿದವು. ಕೂದಲುಗಳು ಆ ತಂಪಿಗೆ ಎದ್ದು ನಿಂತವು. ಬಾಯಾರಿಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿ ಆನಂದದ ಭಾವನೆ ಹೆಚ್ಚಿತು. ದ್ರೌಪದಿಯ ಮನೋರಥವು ಫಲಿಸಿತು ಆಕೆಯ ಹರ್ಷದ ಕನ್ನಡಿ ನಿರ್ಮಲವಾಯಿತು, ಭಲೇ ಭಲೇ ಎಂದು ಯೋಚಿಸುತ್ತಾ ಭೀಮನು ಹಿಗ್ಗಿದನು.

ಅರ್ಥ:
ಝಳ: ಪ್ರಕಾಶ, ಕಾಂತಿ; ಲಳಿ: ರಭಸ; ಲಟಕಟ: ಚಕಿತನಾಗು; ಮಾರ್ಗ: ದಾರಿ; ಸ್ಖಲಿತ: ಜಾರಿಬಿದ್ದ, ಕಳಚಿ ಬಿದ್ದಿರುವ; ಖೇದ: ದುಃಖ; ಸ್ವೇದ: ಬೆವರು; ಬಿಂದು: ಹನೆ; ಒಳಸರಿ: ಆವಿಯಾಗು; ರೋಮಾಳಿ: ಕೂದಲುಗಳು; ಕಾಣಿಸೆ: ತೋರು; ತೃಷೆ: ನೀರಡಿಕೆ; ದೆಸೆ: ದಿಕ್ಕು; ಮುರಿ: ಸೀಳು; ತಳಿತ: ಚಿಗುರಿದ; ಆಪ್ಯಾಯನ: ಸುಖ, ಹಿತ; ಮನೋರಥ: ಆಸೆ, ಬಯಕೆ; ಫಲಿಸಿತು: ದೊರೆತುದು; ಅರಸಿ: ರಾಣಿ; ಹರುಷ: ಸಂತಸ; ದರ್ಪಣ: ಕನ್ನಡಿ; ಬೆಳಗು: ಪ್ರಕಾಶಿಸು; ಮಝಬಾಪು: ಭಲೇ; ಭುಲ್ಲವಿಸು: ಉತ್ಸಾಹಗೊಳ್ಳು;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಝಳದ +ಲಳಿ+ ಲಟಕಟಿಸೆ +ಮಾರ್ಗ
ಸ್ಖಲಿತ+ ಖೇದ +ಸ್ವೇದ +ಬಿಂದುಗಳ್
ಒಳಸರಿಯೆ +ರೋಮಾಳಿಕಾಣಿಸೆ +ತೃಷೆಯ +ದೆಸೆ +ಮುರಿಯೆ
ತಳಿತುದ್+ಆಪ್ಯಾಯಾನ +ಮನೋರಥ
ಫಲಿಸಿತರಸಿಯ + ಹರುಷ+ದರ್ಪಣ
ಬೆಳಗುವುದು +ಮಝಬಾಪೆನುತ+ ಭುಲ್ಲವಿಸಿದನು+ ಭೀಮ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಆಯಾಸ ಕಡಿಮೆಯಾಯಿತೆಂದು ಹೇಳುವ ಪರಿ – ಝಳದ ಲಳಿ ಲಟಕಟಿಸೆ ಮಾರ್ಗ
ಸ್ಖಲಿತ ಖೇದ ಸ್ವೇದ ಬಿಂದುಗಳೊಳಸರಿಯೆ ರೋಮಾಳಿಕಾಣಿಸೆ ತೃಷೆಯ ದೆಸೆ ಮುರಿಯೆ