ತೆಗೆದು ಗಳಹತ್ತದಲಿ ಕೊರಳನು
ಬಿಗಿಯೆ ಬಿಡಿಸುವ ತೋರಹತ್ತದ
ಹೊಗುತೆಯನು ವಂಚಿಸುವ ತಳಹತ್ತದಲಿ ತವಕಿಸುವ
ಲಗಡಿಯಲಿ ಲಟಕಟಿಸುವಂತರ
ಲಗಡಿಯಲಿ ಲಾಲಿಸುವ ಡೊಕ್ಕರ
ಣೆಗಳ ಬಿಗುಹಿನ ಬಿಡೆಯ ಬಿನ್ನಾಣದಲಿ ಹೆಣಗಿದರು (ಕರ್ಣ ಪರ್ವ, ೧೯ ಸಂಧಿ, ೪೩ ಪದ್ಯ)
ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಹಸ್ತಗಳಿಂದ ಕತ್ತುಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದುದನ್ನು ಬಿಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ, ನೇರವಾಗಿ ತೋಳಿನಿಂದ ತಿವಿದುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವ, ಕೈಯನ್ನು ಕೆಳಗಿಳಿಸಿ ಕಾಲುಹಿಡಿಯಲು ತವಕಿಸುವ, ಲಗಡಿಯನ್ನುಪಯೋಗಿಸಿ ಹಿಡಿಯಲು ಆತುರಪಡುವ, ಅಂತರ ಲಗಡಿಯಿಂದ ಲಾಲಿಸುವ, ಡೊಕ್ಕರಣೆಗಳ ಬಿಗಿಯನ್ನು ಬಿಗಿಯಲೆತ್ನಿಸುವ ಬಿನ್ನಾಣಗಳನ್ನು ಇಬ್ಬರೂ ತೋರಿಸಿದರು.
ಅರ್ಥ:
ತೆಗೆ: ಹೊರಹಾಕು; ಗಳಹತ್ತ: ಮಲ್ಲಯುದ್ಧದ ಪಟ್ಟು; ಕೊರಳು: ಕತ್ತು; ಬಿಗಿ: ಬಂಧಿಸು; ಬಿಡಿಸು: ಕಳಚು, ಸಡಿಲಿಸು; ತೋರಹತ್ತ: ದಪ್ಪನಾದ ಕೈಯುಳ್ಳವನು, ರಣಧೀರ; ಹೊಗು: ಪ್ರವೇಶಿಸು; ವಂಚಿಸು: ಮೋಸ; ತಳ: ಕೆಳಭಾಗ; ತವಕ: ಕಾತುರ, ಕುತೂಹಲ; ಲಗಡಿ: ಕುಸ್ತಿಯ ಒಂದು ವರಸೆ; ಲಟಕಟಿಸು: ಉದ್ರೇಕಗೊಳ್ಳು, ಚಕಿತನಾಗು; ಲಾಲಿಸು: ಆರೈಕೆ ಮಾಡು;
ಡೊಕ್ಕರ: ಗುದ್ದು; ಬಿಗುಹು: ಗಟ್ಟಿ, ಬಂಧಿಸು; ಬಿಡೆಯ: ದಾಕ್ಷಿಣ್ಯ, ಸಂಕೋಚ; ಬಿನ್ನಾಣ: ಸೊಬಗು; ಹೆಣಗು: ಹೋರಾಡು, ಕಾಳಗ ಮಾಡು
ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ತೆಗೆದು +ಗಳಹತ್ತದಲಿ +ಕೊರಳನು
ಬಿಗಿಯೆ +ಬಿಡಿಸುವ+ ತೋರಹತ್ತದ
ಹೊಗುತೆಯನು +ವಂಚಿಸುವ +ತಳಹತ್ತದಲಿ+ ತವಕಿಸುವ
ಲಗಡಿಯಲಿ +ಲಟಕಟಿಸುವ್+ಅಂತರ
ಲಗಡಿಯಲಿ +ಲಾಲಿಸುವ+ ಡೊಕ್ಕರ
ಣೆಗಳ +ಬಿಗುಹಿನ+ ಬಿಡೆಯ +ಬಿನ್ನಾಣದಲಿ+ ಹೆಣಗಿದರು
ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಬ ಕಾರದ ತ್ರಿವಳಿ ಪದ – ಬಿಗುಹಿನ ಬಿಡೆಯ ಬಿನ್ನಾಣದಲಿ
(೨) ಲ ಕಾರದ ಜೋಡಿ ಪದ – ಲಗಡಿಯಲಿ ಲಟಕಟಿಸುವ, ಲಗಡಿಯಲಿ ಲಾಲಿಸುವ
ಕುಮಾರವ್ಯಾಸಭಾರತ 