ಪದ್ಯ ೪೨: ಸುಪ್ರತೀಕಗಜವು ಹೇಗೆ ಮುನ್ನಡೆಯಿತು?

ಮಿಗೆ ತಿಮಿಂಗಿಲನೊಡನೆ ಹುಲು ಮೀ
ನುಗಳು ಮಾಡುವುದೇನು ಹೊರ ಕಾ
ಲುಗಳ ಹೋರಟೆ ಕಾಣಲಾದುದು ಪರರ ಥಟ್ಟಿನಲಿ
ತೆಗೆಯೆ ರಿಪುಬಲ ಕೊಲುತ ಬಂದುದು
ದಿಗಿಭವಿದರೊಡನೈದಿ ದ್ರೋಣಾ
ದಿಗಳು ಹೊಕ್ಕುದು ಧರ್ಮಪುತ್ರನ ಹಿಡಿವ ತವಕದಲಿ (ದ್ರೋಣ ಪರ್ವ, ೩ ಸಂಧಿ, ೪೨ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ತಿಮಿಂಗಿಲದೊಡನೆ ಸಣ್ಣಮೀನುಗಳು ಏನು ಮಾಡಬಲ್ಲವು? ಶತ್ರುಗಳು ಓಡಲಾರಂಭಿಸಿದರು ದಿಗ್ಗಜವು ಅವರನ್ನು ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾ ಬಂದಿತು. ಅದರೊಡನೆ ದ್ರೋಣನೇ ಮೊದಲಾದವರು ಧರ್ಮಜನನ್ನು ಹಿಡಿಯಲು ಬಂದರು.

ಅರ್ಥ:
ಮಿಗೆ: ಅಧಿಕ; ತಿಮಿಂಗಿಲ: ಸಮುದ್ರದ ದೈತ್ಯ ಪ್ರಾಣಿ; ಹುಲು: ಅಲ್ಪ; ಮೀನು: ಮತ್ಸ್ಯ; ಹೊರ: ಆಚೆ; ಕಾಲು: ಪಾದ; ಹೋರಟೆ: ಕಾಳಗ, ಯುದ್ಧ; ಕಾಣು: ತೋರು; ಪರರ: ಅನ್ಯ; ಥಟ್ಟು: ಗುಂಪು; ತೆಗೆ: ಹೊರತರು; ರಿಪುಬಲ: ವೈರಿ ಸೈನ್ಯ; ಕೊಲು: ಸಾಯಿಸು; ಬಂದುದು: ಆಗಮಿಸು; ದಿಗಿಭ: ದಿಕ್ಕಿನ ಆನೆ, ದಿಗ್ಗಜ; ಐದು: ಬಂದು ಸೇರು; ಆದಿ: ಮುಂತಾದ; ಹೊಕ್ಕು: ಸೇರು; ಹಿಡಿ: ಗ್ರಹಿಸು; ತವಕ: ಕಾತುರ;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಮಿಗೆ +ತಿಮಿಂಗಿಲನೊಡನೆ +ಹುಲು +ಮೀ
ನುಗಳು +ಮಾಡುವುದೇನು +ಹೊರ +ಕಾ
ಲುಗಳ +ಹೋರಟೆ+ ಕಾಣಲಾದುದು+ ಪರರ+ ಥಟ್ಟಿನಲಿ
ತೆಗೆಯೆ +ರಿಪುಬಲ +ಕೊಲುತ +ಬಂದುದು
ದಿಗಿಭವ್+ಇದರೊಡನ್+ಐದಿ+ ದ್ರೋಣಾ
ದಿಗಳು +ಹೊಕ್ಕುದು +ಧರ್ಮಪುತ್ರನ +ಹಿಡಿವ +ತವಕದಲಿ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಉಪಮಾನದ ಪ್ರಯೋಗ – ಮಿಗೆ ತಿಮಿಂಗಿಲನೊಡನೆ ಹುಲು ಮೀನುಗಳು ಮಾಡುವುದೇನು