ಪದ್ಯ ೫೬: ಭೂಮಿಯ ವಿಸ್ತಾರವೆಷ್ಟು?

ಹತ್ತು ಲಕ್ಕವು ಹೀನವಾಗಿ
ಪ್ಪತ್ತು ಕೋಟಿ ತಮಂಧದುರ್ವರೆ
ಸುತ್ತುವರೆ ಬೆಳೆದಿಹುದು ಗರ್ಭೋದಕದ ಪರ್ಯಂತ
ಇತ್ತಸುರಗಿರಿಯಿಂದ ಹಿಂದಿ
ಪ್ಪತ್ತು ಕೋಟಿಯ ಕೂಡಿನೋಡೆ ಧ
ರಿತ್ರಿ ತಾನೈವತ್ತು ಕೋಟಿಯ ಲೆಕ್ಕ ನೋಡೆಂದ (ಅರಣ್ಯ ಪರ್ವ, ೮ ಸಂಧಿ, ೫೬ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಹತ್ತೊಂಬತ್ತು ಕೋಟಿ ತೊಂಬತ್ತು ಲಕ್ಷ ಯೋಜನ ವಿಸ್ತಾರವಾಗಿ ಲೋಕಾಲೋಕ ಪರ್ವತದತ್ತ ಹಬ್ಬಿದೆ. ಮೇರು ಪರ್ವತದ ಹಿಂದಿರುವ ಇಪ್ಪತ್ತು ಕೋಟಿಯನ್ನು ಕೂಡಿದರೆ ಭೂಮಿಯ ವಿಸ್ತಾರ ಐವತ್ತು ಕೋಟಿ ಯೋಜನೆ.

ಅರ್ಥ:
ಹತ್ತು: ದಶ; ಹೀನ: ಕಳೆ, ಕಡಿಮೆಯಾಗು; ತಮಂಧ: ಅಂಧಕಾರ; ಬೆಳೆ: ವಿಸ್ತರಿಸು, ಹೆಚ್ಚಾಗು; ಉದಕ: ನೀರು; ಸುರಗಿರಿ: ಮೇರು ಪರ್ವತ; ಗಿರಿ: ಬೆಟ್ಟ; ಸುರ: ದೇವತೆ; ಹಿಂದೆ: ಹಿಂಭಾಗ; ಕೂಡು: ಸೇರಿಸು; ಧರಿತ್ರಿ: ಭೂಮಿ; ಲೆಕ್ಕ: ಎಣಿಕೆ;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಹತ್ತು +ಲಕ್ಕವು +ಹೀನವಾಗ್
ಇಪ್ಪತ್ತು +ಕೋಟಿ +ತಮಂಧದುರ್ವರೆ
ಸುತ್ತುವರೆ+ ಬೆಳೆದಿಹುದು +ಗರ್ಭೋದಕದ +ಪರ್ಯಂತ
ಇತ್ತ+ಸುರಗಿರಿಯಿಂದ +ಹಿಂದ್
ಇಪ್ಪತ್ತು +ಕೋಟಿಯ +ಕೂಡಿನೋಡೆ +ಧ
ರಿತ್ರಿ +ತಾನೈವತ್ತು +ಕೋಟಿಯ +ಲೆಕ್ಕ +ನೋಡೆಂದ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಭೂಮಿಯ ವಿಸ್ತಾರವನ್ನು ೫೦ ಕೋಟಿ ಯೋಜನೆ ಎಂದು ಹೇಳಿರುವುದು