ಏಳು ತಮ್ಮ ವೃಥಾ ವಿಡಂಬನ
ದಾಳಿಯಾಟವಿದೇಕೆ ಸೈರಿಸ
ಹೇಳಿದೈ ಸೈರಿಸದೆ ಮುನಿದಡೆ ನಿಮಗೆ ಕೇಡಹುದೆ
ಕಾಳೆಗದ ಕೃತಸಮಯಸತ್ಯವ
ಪಾಲಿಸಿದವರು ನೀವಲೇ ದಿಟ
ಖೂಳರಾವೈಸಲೆ ಎನುತ ಗಜರಿದಳು ಗಾಂಧಾರಿ (ಗದಾ ಪರ್ವ, ೧೧ ಸಂಧಿ, ೫೮ ಪದ್ಯ)
ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಗಾಂಧಾರಿಯು, ತಮ್ಮಾ, ವೃಥಾ ವಿಡಂಬನದ ವಂಚನೆಯ ಮಾತೇಕೆ? ಸೈರಿಸು ಎಂದು ಕೇಳಿಕೊಂಡೆ, ನಾನು ಸೈರಿಸದೆ ಸಿಟ್ಟಾದರೆ ನಿಮಗೆ ಕೇಡಾದೀತೇ? ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ಸನ್ನಿವೇಶಕ್ಕೆ ತಕ್ಕ ಸತ್ಯವನ್ನು ನೀವು ಪಾಲಿಸಿದಿರಿ. ನಾವೇ ದುಷ್ಟರು ಅಲ್ಲವೇ ಎಂದು ಭೀಮನನ್ನು ಗದರಿಸಿದಳು.
ಅರ್ಥ:
ಏಳು: ಮೇಲೇಳು; ತಮ್ಮ: ಸಹೋದರ; ವೃಥ: ಸುಮ್ಮನೆ; ವಿಡಂಬನೆ: ಅನುಕರಣೆ; ದಾಳಿ: ಆಕ್ರಮಣ; ಆಟ: ಕ್ರೀಡೆ; ಸೈರಿಸು: ತಾಳು, ಸಹಿಸು; ಕೇಡು: ಹಾಳು, ನಾಶ; ಕಾಳೆಗ: ಯುದ್ಧ; ಕೃತ: ಮಾಡಿದ; ಸಮಯ: ಕಾಲ; ಸತ್ಯ: ದಿಟ; ಪಾಲಿಸು: ರಕ್ಷಿಸು, ಕಾಪಾಡು; ದಿಟ: ನಿಜ; ಖೂಳ: ದುಷ್ಟ; ಐಸಲೆ: ಅಲ್ಲವೇ; ಗಜರು: ಆರ್ಭಟಿಸು, ಗದರು;
ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಏಳು+ ತಮ್ಮ+ ವೃಥಾ +ವಿಡಂಬನ
ದಾಳಿಯಾಟವಿದೇಕೆ +ಸೈರಿಸ
ಹೇಳಿದೈ+ ಸೈರಿಸದೆ +ಮುನಿದಡೆ +ನಿಮಗೆ +ಕೇಡಹುದೆ
ಕಾಳೆಗದ +ಕೃತ+ಸಮಯ+ಸತ್ಯವ
ಪಾಲಿಸಿದವರು +ನೀವಲೇ +ದಿಟ
ಖೂಳರ್+ಆವ್+ಐಸಲೆ+ ಎನುತ +ಗಜರಿದಳು +ಗಾಂಧಾರಿ
ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ತನ್ನನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದ ಪರಿ – ದಿಟ ಖೂಳರಾವೈಸಲೆ ಎನುತ ಗಜರಿದಳು ಗಾಂಧಾರಿ
(೨) ಭೀಮನನ್ನು ಕರೆದ ಪರಿ – ಏಳು ತಮ್ಮ ವೃಥಾ ವಿಡಂಬನದಾಳಿಯಾಟವಿದೇಕೆ
ಕುಮಾರವ್ಯಾಸಭಾರತ 