ಉರಿವ ಮಾರಿಯ ಬೇಟದಾತನು
ತುರುಗಿದನು ಮಲ್ಲಿಗೆಯ ಮೊಗ್ಗೆಯ
ನಿರಿಕಿ ತಾ ಪೂಸಿದನು ಸಾದು ಜವಾಜಿ ಕತ್ತುರಿಯ
ಮೆರೆವ ಗಂಡುಡಿಗೆಯನು ರಚಿಸಿದ
ಸೆರಗಿನೊಯ್ಯಾರದಲಿ ಸುರಗಿಯ
ತಿರುಗುತಿರುಳೊಬ್ಬನೆ ನಿಜಾಲಯದಿಂದ ಹೊರವಂಟ (ವಿರಾಟ ಪರ್ವ, ೩ ಸಂಧಿ, ೮೧ ಪದ್ಯ)
ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಪ್ರಣಯದ ಜ್ವಾಲೆಯನ್ನು ಹೊತ್ತಿದ್ದ ಕೀಚಕನು ಮಲ್ಲಿಗೆಯ ಮೊಗ್ಗೆಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೋಮ್ಡು, ಸಾದು, ಜವಾಜಿ, ಕಸ್ತೂರಿ, ಮೊದಲಾದ ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯಗಳನ್ನು ಲೇಪಿಸಿಕೊಂಡನು. ಅಂದವಾದ ಗಂಡುಡುಗೆಯನ್ನು ಧರಿಸಿ ಉತ್ತರೀಯದ ಸೆರಗನ್ನು ಬೀಸುತ್ತಾ, ಕತ್ತಿಯನ್ನು ಹಿಡಿದು ತನ್ನ ಮನೆಯಿಂದ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಹೊರಟನು.
ಅರ್ಥ:
ಉರಿ: ಜ್ವಾಲೆ, ಸುಡು; ಮಾರಿ: ಕ್ಷುದ್ರದೇವತೆ; ಬೇಟ: ಪ್ರಣಯ; ಆಸೆ; ತುರುಗು: ಹೆಚ್ಚಾಗು; ಮೊಗ್ಗೆ: ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಅರಳದೆ ಇರುವ ಹೂವು; ಇರುಕು: ಅದುಮಿ ಭದ್ರವಾಗಿ ಹಿಸುಕಿ ಹಿಡಿ; ಪೂಸು: ಹೊರಹೊಮ್ಮು; ಸಾದು: ಕುಂಕುಮ ಗಂಧ; ಕತ್ತುರಿ: ಕಸ್ತೂರಿ; ಮೆರೆ: ಹೊಳೆ; ಉಡಿಗೆ: ಬಟ್ಟೆ, ವಸ್ತ್ರ; ರಚಿಸು: ನಿರ್ಮಿಸು; ಸೆರಗು: ಉತ್ತರೀಯ; ಒಯ್ಯಾರ: ಅಂದ; ಸುರಗಿ: ಸಣ್ಣ ಕತ್ತಿ, ಚೂರಿ; ತಿರುಗು: ಅಲ್ಲಾಡಿಸು; ಆಲಯ: ಮನೆ; ಹೊರವಂಟ: ತೆರಳು;
ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಉರಿವ +ಮಾರಿಯ +ಬೇಟದ್+ಆತನು
ತುರುಗಿದನು +ಮಲ್ಲಿಗೆಯ+ ಮೊಗ್ಗೆಯನ್
ಇರಿಕಿ+ ತಾ +ಪೂಸಿದನು +ಸಾದು +ಜವಾಜಿ +ಕತ್ತುರಿಯ
ಮೆರೆವ+ ಗಂಡ್+ಉಡಿಗೆಯನು +ರಚಿಸಿದ
ಸೆರಗಿನ್+ಒಯ್ಯಾರದಲಿ +ಸುರಗಿಯ
ತಿರುಗುತ್+ಇರುಳ್+ಒಬ್ಬನೆ +ನಿಜಾಲಯದಿಂದ+ ಹೊರವಂಟ
ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯಗಳ ಪರಿಚಯ – ಸಾದು, ಜವಾಜಿ, ಕತ್ತುರಿ