ಪದ್ಯ ೨: ಸೂರ್ಯನು ಯಾವ ಯೋಚನೆಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದನು?

ನೆಗ್ಗಿದನು ಗಾಂಗೇಯನಮರರೊ
ಳೊಗ್ಗಿದನು ಕಲಿದ್ರೋಣನೆನ್ನವ
ನಗ್ಗಳಿಕೆಗೂಣೆಯವ ಬೆರೆಸಿದನೆನ್ನ ಬಿಂಬದಲಿ
ಉಗ್ಗಡದ ರಣವಿದಕೆ ಶಲ್ಯನ
ನಗ್ಗಿಸುವನೀ ಕೌರವೇಶ್ವರ
ನೆಗ್ಗ ನೋಡುವೆನೆಂಬವೊಲು ರವಿಯಡರ್ದನಂಬರವ (ಶಲ್ಯ ಪರ್ವ, ೨ ಸಂಧಿ, ೨ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಭೀಷ್ಮನು ನೆಗ್ಗಿಹೋದ, ದ್ರೋಣನು ದೇವತೆಗಳೊಡನೆ ಸೇರಿದನು. ನನ್ನ ಮಗನಿಗೆ ನನ್ನ ಸಂಗತಿಯನ್ನೇ ಹೇಳಿ ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಿದನು. ಇಂದಿನ ಮಹಾಸಮರದಲ್ಲಿ ಶಲ್ಯನನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ರೀತಿಯನ್ನು ನೋಡುತ್ತೇನೆ ಎಂದುಕೊಂಡನೋ ಎಂಬಂತೆ, ಸೂರ್ಯನು ಹುಟ್ಟಿದನು.

ಅರ್ಥ:
ನೆಗ್ಗು: ಕುಗ್ಗು, ಕುಸಿ; ಗಾಂಗೇಯ: ಭೀಷ್ಮ; ಅಮರ: ದೇವ; ಒಗ್ಗು: ಸೇರು; ಕಲಿ: ಶೂರ; ಅಗ್ಗಳಿಕೆ: ಶ್ರೇಷ್ಠ; ಊಣೆ: ನ್ಯೂನತೆ, ಕುಂದು; ಬೆರೆಸು: ಸೇರಿಸು; ಬಿಂಬ: ಕಾಂತಿ; ಉಗ್ಗಡ: ಉತ್ಕಟತೆ, ಅತಿಶಯ; ರಣ: ಯುದ್ಧರಂಗ; ನಗ್ಗು: ಕುಗ್ಗು, ಕುಸಿ; ಎಗ್ಗು: ದಡ್ಡತನ; ನೋಡು: ವೀಕ್ಷಿಸು; ರವಿ: ಸೂರ್ಯ; ಅಡರು: ಹೊರಬಂದ, ಮೇಲಕ್ಕೇರು; ಅಂಬರ: ಆಗಸ;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ನೆಗ್ಗಿದನು +ಗಾಂಗೇಯನ್+ಅಮರರೊಳ್
ಒಗ್ಗಿದನು +ಕಲಿದ್ರೋಣನ್+ಎನ್ನವನ್
ಅಗ್ಗಳಿಕೆಗ್+ಊಣೆಯವ +ಬೆರೆಸಿದನ್+ಎನ್ನ +ಬಿಂಬದಲಿ
ಉಗ್ಗಡದ +ರಣವಿದಕೆ +ಶಲ್ಯನನ್
ಅಗ್ಗಿಸುವನ್+ಈ+ ಕೌರವೇಶ್ವರನ್
ಎಗ್ಗ +ನೋಡುವೆನ್+ಎಂಬವೊಲು +ರವಿ+ಅಡರ್ದನ್+ಅಂಬರವ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಬೆಳಗಾಯಿತು ಎಂದು ಹೇಳಲು – ರವಿಯಡರ್ದನಂಬರವ ಪದಗುಚ್ಛದ ಬಳಕೆ