ಪದ್ಯ ೨೧: ಅಪ್ಸರೆಯರ ಬೀದಿಯು ಯಾರಿಂದ ತುಂಬಿತು?

ಮುಡುಹುಗಳೊಳೊಡೆಹೊಯ್ವ ಕಾಲಲಿ
ಮಿಡಿಯ ಮೆಟ್ಟುವ ತಂಬುಲವ ತೆಗೆ
ದಿಡುವ ಕರೆಕರೆದೊರೆಯನುರ್ಚುವ ನಾಯ ಹೆಸರಿಡುವ
ತೊಡರುಗಟ್ಟುವ ಬೈವ ಭಟ್ಟರ
ಬಿಡುವ ಕಾದುವ ವೀರ ಭಟರಿಂ
ದಿಡಿದುದಮರಾವತಿಯ ಸೊಂಪಿನ ಸೂಳೆಗೇರಿಗಳು (ಭೀಷ್ಮ ಪರ್ವ, ೫ ಸಂಧಿ, ೨೧ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಭುಜಾಗ್ರವನ್ನು ಸಜ್ಜುಮಾದಿ ಶತ್ರುಗಳನ್ನು ಬಡಿಯುವ, ಕಾಲಿಂದ ಕೆಳಗೆ ಬಿದ್ದವರನ್ನು ಮೆಟ್ಟುವ ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಆಯಾಸ ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ತಾಂಬೂಲವನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ, ಶತ್ರುಗಳನ್ನು ಕರೆಕರೆದು ಒರೆಯಿಂದ ಕತ್ತಿಯನ್ನೆಳೆಯುವ, ಅವರಿಗೆ ತಮ್ಮ ನಾಯಿಯ ಹೆಸರಿಡುವ, ತೊಡರು ಕೊಡುವ, ಬೈಯುವ ವೀರಭಟರಿಂದ ಅಮರಾವತಿಯ ಅಪ್ಸರೆಯರ ಬೀದಿಗಳು ತುಂಬಿದವು.

ಅರ್ಥ:
ಮುಡುಹು: ಹೆಗಲು, ಭುಜಾಗ್ರ; ಒಡೆ: ಚೂರುಮಾದು; ಕಾಲು: ಪಾದ; ಮಿಡಿಯ: ತವಕಿಸು, ಹಾರು; ಮೆಟ್ಟು: ತುಳಿ; ತಂಬುಲ: ವೀಳೆಯ, ಅಡಿಕೆ; ತೆಗೆ: ಹೊರತರು; ಕರೆ: ಬರೆಮಾದು; ಉರ್ಚು: ಹೊರಕ್ಕೆ ತೆಗೆ; ನಾಯ: ನಾಯಿ, ಶ್ವಾನ; ಹೆಸರು: ನಾಮ; ತೊಡರು: ಸರಪಳಿ, ಸಂಕೋಲೆ; ಬೈವ: ಜರಿಯುವ; ಭಟ್ಟ: ಸೈನಿಕ; ಬಿಡು: ತೊರೆ; ಕಾದು: ಹೋರಾಡು; ವೀರ: ಶೂರ; ಭಟ: ಸೈನಿಕ; ಅಮರಾವತಿ: ಸ್ವರ್ಗ; ಸೊಂಪು: ಸೊಗಸು, ಚೆಲುವು; ಸೂಳೆ: ವೇಶ್ಯೆ; ಕೇರಿ: ಬೀದಿ;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಮುಡುಹುಗಳೊಳ್+ಒಡೆಹೊಯ್ವ+ ಕಾಲಲಿ
ಮಿಡಿಯ +ಮೆಟ್ಟುವ +ತಂಬುಲವ +ತೆಗೆ
ದಿಡುವ +ಕರೆಕರೆದ್+ಒರೆಯನ್+ಉರ್ಚುವ +ನಾಯ +ಹೆಸರಿಡುವ
ತೊಡರು+ಕಟ್ಟುವ +ಬೈವ +ಭಟ್ಟರ
ಬಿಡುವ +ಕಾದುವ +ವೀರ +ಭಟರಿಂದ್
ಇಡಿದುದ್+ಅಮರಾವತಿಯ +ಸೊಂಪಿನ +ಸೂಳೆ+ಕೇರಿಗಳು

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಬ ಕಾರದ ತ್ರಿವಳಿ ಪದ – ಬೈವ ಭಟ್ಟರ ಬಿಡುವ