ಪದ್ಯ ೮: ಗಣಿಕೆಯರು ಮುನಿ ಮತ್ತು ವಟುಗಳಿಗೆ ಏನು ಮಾಡಿದರು?

ಸೃಕ್ ಸೃವವ ಮುಟ್ಟಿದರು ಧೌತಾಂ
ಶುಕದೊಳಗೆ ತಂಬುಲವ ಕಟ್ಟಿದ
ರಕಟುಪಾಧ್ಯರ ಮೋರೆಯನು ತೇಡಿಸುವ ಬೆರಳಿನಲಿ
ಚಕಿತ ಧೃತಿಯರು ದೀಕ್ಷಿತರ ಚಂ
ಡಿಕೆಗಳನು ತುಡುಕಿದರು ಮುನಿವಟು
ನಿಕರ ಶಿರದಲಿ ಕುಣಿಸಿದರು ಕುಂಚಿತ ಕರಾಂಗುಲಿಯ (ಅರಣ್ಯ ಪರ್ವ, ೧೯ ಸಂಧಿ, ೮ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಸೃಕ್ ಸೃವ ಮುಂತಾದ ಹೋಮ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಮುಟ್ಟಿದರು. ಒಗೆದ ಮಡಿ ಬಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ತಂಬುಲವನ್ನು ಕಟ್ಟಿದರು. ಉಪಾಧ್ಯಾಯರ ಮುಖಗಳನ್ನು ಬೆರಳಿನಿಂದ ಚಿವುಟಿದರು. ವಿಸ್ಮಯಕರ ಮನಸ್ಸುಳ್ಳ ಅವರು ಯಜ್ಞ ದೀಕ್ಷಿತರ ಚಂಡಿಕೆಗಳನ್ನು ತುಡುಕಿದರು. ಮುನಿವಟುಗಳ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ನೀಚವಾದ ಬೆರಳುಗಳನ್ನು ಕುಣಿಸಿದರು.

ಅರ್ಥ:
ಸೃಕ್: ಹೂವು; ಹೋಮಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಆಹುತಿ ಹಾಕಲು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಮರದ ಸೌಟು; ಸೃವ: ಹೋಮ ಸಾಧನಗಳು; ಮುಟ್ಟು: ತಗಲು; ಧೌತ: ಬಿಳಿ, ಶುಭ್ರ; ಅಂಶು: ಉಡುಪು; ತಂಬುಲ: ಎಲೆ ಅಡಿಕೆ; ಕಟ್ಟು: ಹೂಡು, ಬಂಧಿಸು; ಉಪಾಧ್ಯಾಯ: ಗುರು, ಆಚಾರ್ಯ; ಮೋರೆ: ಮುಖ; ತೇಡಿಸು: ತಿಕ್ಕು, ಉಜ್ಜು; ಬೆರಳು: ಅಂಗುಲಿ; ಚಕಿತ: ಬೆರಗುಗೊಂಡ; ಧೃತಿ:ಧೈರ್ಯ, ಧೀರತನ, ಕೆಚ್ಚು; ದೀಕ್ಷಿತ: ದೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಪಡೆದವ್; ಚಂಡಿಕೆ: ಜುಟ್ಟು, ಶಿಖೆ; ತುಡುಕು: ಹೋರಾಡು, ಸೆಣಸು; ಮುನಿ: ಋಷಿ; ವಟು: ಬಾಲಕ, ಹುಡುಗ; ನಿಕರ: ಗುಂಪು; ಶಿರ: ತಲೆ; ಕುಣಿಸು: ನೆಗೆದಾಡು; ಕುಂಚಿತ: ಬಾಗಿದ; ಕರಾಂಗುಲಿ: ಹಸ್ತದ ಬೆರಳುಗಳು;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಸೃಕ್+ ಸೃವವ+ ಮುಟ್ಟಿದರು +ಧೌತಾಂ
ಶುಕದೊಳಗೆ +ತಂಬುಲವ +ಕಟ್ಟಿದರ್
ಅಕಟ+ಉಪಾಧ್ಯರ+ ಮೋರೆಯನು +ತೇಡಿಸುವ+ ಬೆರಳಿನಲಿ
ಚಕಿತ +ಧೃತಿಯರು +ದೀಕ್ಷಿತರ +ಚಂ
ಡಿಕೆಗಳನು +ತುಡುಕಿದರು +ಮುನಿ+ವಟು
ನಿಕರ+ ಶಿರದಲಿ +ಕುಣಿಸಿದರು+ ಕುಂಚಿತ +ಕರಾಂಗುಲಿಯ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಗಣಿಕೆಯರ ಚೆಲ್ಲಾಟದ ಚಿತ್ರಣ – ಚಕಿತ ಧೃತಿಯರು ದೀಕ್ಷಿತರ ಚಂಡಿಕೆಗಳನು ತುಡುಕಿದರು; ಮುನಿವಟು ನಿಕರ ಶಿರದಲಿ ಕುಣಿಸಿದರು ಕುಂಚಿತ ಕರಾಂಗುಲಿಯ