ಪದ್ಯ ೨೮: ಭೀಮ ದುರ್ಯೋಧನರ ಕಾಳಗವು ಹೇಗೆ ಸಾಗಿತು?

ಗಾಹಿನಲಿ ಗಾಡಿಸಿದ ಗದೆ ಹೊರ
ಬಾಹೆಯಲಿ ಹಿಮ್ಗಿದವು ಠಾಣದ
ಲೂಹಿಸಿದ ಮನ ಮಗ್ಗಿದುದು ಕಂದೊಳಲ ತೋಹಿನಲಿ
ಕಾಹುರದ ಹೊಯ್ಲಗಳು ನೋಟದ
ಕಾಹಿನಲಿ ಕಿಡಿಗೆದರೆ ಘಾಯದ
ಸೋಹೆಯರಿವ ಸುಜಾಣರೊದಗಿದರರಸ ಕೇಳೆಂದ (ಗದಾ ಪರ್ವ, ೬ ಸಂಧಿ, ೨೮ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಎಚ್ಚರದಿಂದ ಗುರಿಯಿಟ್ಟು ಹೊಡೆದ ಗದೆಗಳು ಗುರಿತಪ್ಪಿ ಎತ್ತಲೋ ಹೋದವು. ಹೀಗೆ ಹೊಡೆತ ಬೀಳಬಹುದೆಂಬ ಮನಸ್ಸುಗಳು ನೋಡು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ತಪ್ಪಿಹೋದವು ಗುರಿಯಿಟ್ಟು ಹೊಡೆದಾಗ ಎಲ್ಲಿಗೆ ಪೆಟ್ಟು ಬೀಳಬಹುದೆಂದು ಊಹಿಸಿ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ಜಾಣರಿಬ್ಬರೂ ಕಾದಿದರು.

ಅರ್ಥ:
ಗಾಹು: ಮೋಸ, ಕಪಟ; ಗಾಢಿಸು: ತುಂಬು; ಗದೆ: ಮುದ್ಗರ; ಹೊರ: ಆಚೆ; ಬಾಹೆ: ಪಕ್ಕ, ಪಾರ್ಶ್ವ; ಹಿಂಗು: ಕಡಮೆಯಾಗು; ಠಾಣ: ಸ್ಥಳ; ಊಹೆ: ಅಂದಾಜು; ಮನ: ಮನಸ್ಸು; ಮಗ್ಗು: ಕುಂದು, ಕುಗ್ಗು; ಕಂದೊಳಲು: ಕಂಗೆಡು; ತೋಹು: ಸಮೂಹ; ಕಾಹು: ಸಂರಕ್ಷಣೆ; ಹೊಯ್ಲು: ಏಟು, ಹೊಡೆತ; ನೋಟ: ದೃಷ್ಟಿ; ಕಾಹಿ: ಕಾಯುವವ, ರಕ್ಷಿಸುವ; ಕಿಡಿ: ಬೆಂಕಿ; ಕೆದರು: ಹರಡು; ಘಾಯ: ಪೆಟ್ಟು; ಸೋಹೆ: ಸುಳಿವು, ಸೂಚನೆ; ಅರಿ: ತಿಳಿ; ಜಾಣ: ಬುದ್ಧಿವಂತ; ಒದಗು: ಲಭ್ಯ, ದೊರೆತುದು; ಅರಸ: ರಾಜ; ಕೇಳು: ಆಲಿಸು;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಗಾಹಿನಲಿ+ ಗಾಡಿಸಿದ +ಗದೆ +ಹೊರ
ಬಾಹೆಯಲಿ +ಹಿಂಗಿದವು +ಠಾಣದಲ್
ಊಹಿಸಿದ +ಮನ +ಮಗ್ಗಿದುದು +ಕಂದೊಳಲ +ತೋಹಿನಲಿ
ಕಾಹುರದ +ಹೊಯ್ಲಗಳು +ನೋಟದ
ಕಾಹಿನಲಿ +ಕಿಡಿಗೆದರೆ +ಘಾಯದ
ಸೋಹೆ+ಅರಿವ +ಸುಜಾಣರ್+ಒದಗಿದರ್+ಅರಸ +ಕೇಳೆಂದ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಗ ಕಾರದ ತ್ರಿವಳಿ ಪದ – ಗಾಹಿನಲಿ ಗಾಡಿಸಿದ ಗದೆ
(೨) ಗಾಹಿ, ಕಾಹಿ; ಬಾಹೆ, ಸೋಹೆ – ಪ್ರಾಸ ಪದಗಳು