ಪದ್ಯ ೨೬: ಶಲ್ಯನ ಬೆಂಬಲಕ್ಕೆ ಯಾರು ಬಂದರು?

ನೆತ್ತಿಯಗತೆಗಳಂಕುಶದ ಬೆರ
ಳೊತ್ತುಗಿವಿಗಳ ಕರದ ಪರಿಘದ
ಮತ್ತಗಜಘಟೆಗಳನು ನೂಕಿದರೆಂಟು ಸಾವಿರವ
ಸುತ್ತು ಝಲ್ಲಿಯ ಝಲ್ಲರಿಯ ಬಲು
ಹತ್ತುಗೆಯ ಬಿರುಬುಗಳ ತೇರಿನ
ಹತ್ತುಸಾವಿರ ಹೊದರುದೆಗೆದವು ಶಲ್ಯನೆಡಬಲಕೆ (ಶಲ್ಯ ಪರ್ವ, ೨ ಸಂಧಿ, ೨೬ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಅಂಕುಶವನ್ನು ನೆತ್ತಿಗೊತ್ತಿ ಬೆರಳಿನೀಮ್ದ ಕಿವಿಗಳನ್ನೊತ್ತಿ ಸೊಂಡಿಲಿಗೆ ಪರಿಘವನ್ನು ಕೊಟ್ಟು ಎಂಟು ಸಾವಿರ ಆನೆಗಳನ್ನು ಕದನಕ್ಕೆ ಬಿಟ್ಟರು. ಗೊಂಡೆಗಳು ಸುತ್ತಲೂ ತೂಗುತ್ತಿರಲು, ಝಲ್ಲೈರ್ಗಳು ಹಾರಾಡುತ್ತಿರಲು ಹತ್ತು ಸಾವಿರ ರಥಗಳು ಶಲ್ಯನ ಬೆಂಬಲಕ್ಕೆ ಬಂದವು.

ಅರ್ಥ:
ನೆತ್ತಿ: ಶಿರ; ಅಂಕುಶ: ಹಿಡಿತ, ಹತೋಟಿ; ಬೆರಳು: ಅಂಗುಲಿ; ಒತ್ತು: ಆಕ್ರಮಿಸು, ಮುತ್ತು; ಕಿವಿ: ಕರ್ಣ; ಕರ: ಹಸ್ತ; ಪರಿಘ: ಗದೆ; ಮತ್ತ: ಸೊಕ್ಕು; ಗಜ: ಆನೆ; ಘಟೆ: ಗುಂಪು; ನೂಕು: ತಳ್ಳು; ಸಾವಿರ: ಸಹಸ್ರ; ಸುತ್ತು: ಆವರಿಸು; ಝಲ್ಲಿ: ಕುಚ್ಚು, ತೋರಣ; ಝಲ್ಲರಿ: ಕುಚ್ಚು, ಗೊಂಡೆ; ಬಲು: ಹೆಚ್ಚು; ಹತ್ತುಗೆ: ಪಕ್ಕ, ಸಮೀಪ; ಬಿರುಬು: ಆವೇಶ; ತೇರು: ಬಂಡಿ; ಹೊದರು: ಗುಂಪು, ಸಮೂಹ; ತೆಗೆ: ಹೊರತರು; ಎಡಬಲ: ಅಕ್ಕ ಪಕ್ಕ;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ನೆತ್ತಿಯಗತೆಗಳ್+ಅಂಕುಶದ +ಬೆರಳ್
ಒತ್ತು+ಕಿವಿಗಳ +ಕರದ +ಪರಿಘದ
ಮತ್ತ+ಗಜಘಟೆಗಳನು +ನೂಕಿದರ್+ಎಂಟು +ಸಾವಿರವ
ಸುತ್ತು +ಝಲ್ಲಿಯ +ಝಲ್ಲರಿಯ+ ಬಲು
ಹತ್ತುಗೆಯ +ಬಿರುಬುಗಳ +ತೇರಿನ
ಹತ್ತು+ಸಾವಿರ +ಹೊದರು+ತೆಗೆದವು +ಶಲ್ಯನ್+ಎಡಬಲಕೆ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಝಲ್ಲಿಯ ಝಲ್ಲರಿಯ – ಝ ಕಾರದ ಜೋಡಿ ಪದ
(೨) ಒತ್ತು, ಸುತ್ತು, ಹತ್ತು – ಪದಗಳ ಬಳಕೆ