ಪದ್ಯ ೪೦: ಘಟೋತ್ಕಚನ ಎದೆಯಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಬಾಣಗಳು ನಾಟಿದವು?

ಹೊಗರುಗಿಡಿಗಳ ಬಾಯಿಧಾರೆಯ
ಲೊಗೆವ ಹೊಗೆಗಳ ಹೊದರಿನುರಿ ಜಾ
ಳಿಗೆಯ ಭೋಂಕಾರದ ಭಯಂಕರ ಶೂಲವೈತರಲು
ನಗುತ ಮೂರಂಬಿನಲಿ ಕೈದುವ
ತೆಗೆಸಿದನು ನೆರೆ ಹತ್ತು ಶರವನು
ಹಗೆಯ ಹೇರುರದೊಳಗೆ ಹೂಳಿದು ಕರ್ಣ ಬೊಬ್ಬಿರಿದ (ದ್ರೋಣ ಪರ್ವ, ೧೬ ಸಂಧಿ, ೪೦ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಕಿಡಿಗಳ ಗುಂಪು, ಹೊಗೆ, ಉರಿಜಾಳಿಗೆಗಳನ್ನುಗುಳುತ್ತಾ ಭೋಂಕಾರಮಾಡುತ್ತಾ ಭಯಂಕರ ಶೂಲವು ಬರಲು, ಕರ್ಣನು ನಗುತ್ತಾ ಮೂರು ಬಾಣಗಳಿಂದ ಅದನ್ನು ತುಂಡುಮಾಡಿ ಹತ್ತು ಬಾಣಗಳನ್ನು ದೈತ್ಯನ ವಿಶಾಲವಾದ ಎದೆಯಲ್ಲಿ ಹೂಳಿದನು.

ಅರ್ಥ:
ಹೊಗರು: ಕಾಂತಿ, ಪ್ರಕಾಶ; ಕಿಡಿ: ಬೆಂಕಿ; ಧಾರೆ: ಮಳೆ; ಒಗೆ: ಹುಟ್ಟು, ಎಸೆ; ಹೊಗೆ: ಧೂಮ; ಹೊದರು: ತೊಡಕು, ತೊಂದರೆ; ಉರಿ: ಬೆಂಕಿ; ಜಾಳಿಗೆ: ಬಲೆ, ಜಾಲ; ಭೋಂಕಾರ: ಶಬ್ದವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಪದ; ಭಯಂಕರ: ಹೆದರಿಕೆಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡುವಂತಹುದು; ಶೂಲ: ತ್ರಿಶೂಲ, ಆಯುಧ; ಐತರು: ಬಂದು ಸೇರು; ನಗು: ಹರ್ಷ; ಅಂಬು: ಬಾಣ; ಕೈದು: ಆಯುಧ; ತೆಗೆಸು: ಹೊರತರು; ನೆರೆ: ಗುಂಪು; ಶರ: ಬಾಣ; ಹಗೆ: ವೈರಿ; ಹೇರು: ಹೊರೆ, ಭಾರ; ಹೂಳು: ಹೂತು ಹಾಕು; ಬೊಬ್ಬಿರಿ: ಗರ್ಜಿಸು;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಹೊಗರು+ಕಿಡಿಗಳ +ಬಾಯಿ+ಧಾರೆಯಲ್
ಒಗೆವ +ಹೊಗೆಗಳ +ಹೊದರಿನ್+ಉರಿ +ಜಾ
ಳಿಗೆಯ +ಭೋಂಕಾರದ +ಭಯಂಕರ ಶೂಲವೈತರಲು
ನಗುತ +ಮೂರಂಬಿನಲಿ +ಕೈದುವ
ತೆಗೆಸಿದನು +ನೆರೆ +ಹತ್ತು +ಶರವನು
ಹಗೆಯ +ಹೇರುರದೊಳಗೆ+ ಹೂಳಿದು +ಕರ್ಣ +ಬೊಬ್ಬಿರಿದ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಹೊಗರು, ಹೊಗೆ, ಹೊದರಿ, ಹೂಲಿದು, ಹೇರು, ಹಗೆ – ಹ ಕಾರದ ಪದಗಳು