ಪದ್ಯ ೫: ಘಟೋತ್ಕಚನು ಹೇಗೆ ಯುದ್ಧವನ್ನು ಮಾಡಿದನು?

ಅಗಡು ದಾನವನಿವನು ಕಡ್ಡಿಗೆ
ಬಗೆವನೇ ಸಾಗರವನರವ
ಟ್ಟಿಗೆಯನಿಟ್ಟರೆ ವಡಬನಲ್ಲಾ ನೀರ ಕುಡಿವವನು
ಹೊಗೆದುದೈ ಹೆಚ್ಚಾಳುಗಳ ನಗೆ
ಮೊಗವು ಮೋಡಾಮೋಡಿಯಲಿ ಕೈ
ಮಗುಚಿ ಕಳೆದನು ನಿಮಿಷದಲಿ ಹೇರಾಳ ರಾಶಿಗಳ (ದ್ರೋಣ ಪರ್ವ, ೧೬ ಸಂಧಿ, ೫ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಅರವಟ್ಟಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಗರವನ್ನಿಟ್ಟಾಗ ಅದನ್ನು ಕುಡಿಯಲು ಬಂಡ ವಡಬನಂತೆ, ಶತ್ರುಗಳ ಮುತ್ತಿಗೆಯನ್ನು ಘಟೋತ್ಕಚನು ಲೆಕ್ಕಿಸಲೇ ಇಲ್ಲ. ಮುತ್ತಿದ ವೀರರ ಮುಖಗಳು ಕಪ್ಪಾದವು. ಸೊಗಸಾದ ಕೈಚಳಕದಿಂದ ನಿಮಿಷ ಮಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಯೋಧರ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿಹಾಕಿ ಸಂಹರಿಸಿದನು.

ಅರ್ಥ:
ಅಗಡು: ತುಂಟತನ; ದಾನವ: ರಾಕ್ಷಸ; ಕಡ್ಡಿ: ಸಣ್ಣ ಸಿಗುರು, ಚಿಕ್ಕದೇಟು; ಬಗೆ: ಯೋಚಿಸು; ಸಾಗರ: ಸಮುದ್ರ; ಅರವಟ್ಟಿಗೆ: ದಾರಿಹೋಕರಿಗೆ ನೀರು ಪಾನಕ, ಆಹಾರ, ಇತ್ಯಾದಿ ಕೊಡುವ ಸ್ಥಳ; ವಡಬ: ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿರುವ ಬೆಂಕಿ, ಬಡ ಬಾಗ್ನಿ; ನೀರು: ಜಲ; ಕುಡಿ: ಪಾನ ಮಾದು; ಹೊಗೆ: ಸುಡು, ದಹಿಸು; ಹೆಚ್ಚು: ಅಧಿಕ; ಆಳು: ಸೈನಿಕ; ನಗೆ: ಹರ್ಷ; ಮೊಗ: ಮುಖ; ಮೋಡ: ಮುಗಿಲು, ಮೇಘ; ಮೋಡಿ: ರೀತಿ, ಶೈಲಿ; ಮಗುಚು: ಹಿಂದಿರುಗಿಸು, ಮರಳಿಸು; ನಿಮಿಷ: ಕ್ಷನ; ಹೇರಾಳ: ಹೆಚ್ಚು; ರಾಶಿ: ಗುಂಪು;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಅಗಡು +ದಾನವನ್+ಇವನು +ಕಡ್ಡಿಗೆ
ಬಗೆವನೇ +ಸಾಗರವನ್+ಅರವ
ಟ್ಟಿಗೆಯನಿಟ್ಟರೆ +ವಡಬನಲ್ಲಾ +ನೀರ +ಕುಡಿವವನು
ಹೊಗೆದುದೈ +ಹೆಚ್ಚಾಳುಗಳ +ನಗೆ
ಮೊಗವು +ಮೋಡಾಮೋಡಿಯಲಿ +ಕೈ
ಮಗುಚಿ +ಕಳೆದನು +ನಿಮಿಷದಲಿ +ಹೇರಾಳ +ರಾಶಿಗಳ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ರೂಪಕದ ಪ್ರಯೋಗ – ಅಗಡು ದಾನವನಿವನು ಕಡ್ಡಿಗೆ ಬಗೆವನೇ ಸಾಗರವನರವ
ಟ್ಟಿಗೆಯನಿಟ್ಟರೆ ವಡಬನಲ್ಲಾ ನೀರ ಕುಡಿವವನು