ಪದ್ಯ ೨೯: ಭೀಮನು ಯಾವ ಉಡುಗೊರೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಮುಂದಾದನು?

ಎಳೆಯ ಬಾಳೆಯ ಸುಳಿಗೆ ಸೀಗೆಯ
ಮೆಳೆಯೊಡನೆ ಸರಸವೆ ಕುಮಾರರ
ಬಲುಹ ನೋಡು ವಿಶೋಕ ತೊಡಗಿದರೆಮ್ಮೊಡನೆ ರಣವ
ಕಲಹದಲಿ ಮೈದೋರಿದಿವದಿರ
ತಲೆಗಳಿವು ವಾರಕದವಿವನರೆ
ಗಳಿಗೆಯಲಿ ತಾ ಕೊಂಬೆನೆಂದನು ನಗುತ ಕಲಿಭೀಮ (ದ್ರೋಣ ಪರ್ವ, ೧೨ ಸಂಧಿ, ೨೯ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಭೀಮನು ವಿಶೋಕನೊಂದಿಗೆ ನುಡಿಯುತ್ತಾ, ಎಲೈ ವಿಶೋಕ, ಎಳೆಯ ಬಾಳೆಯ ಸುಳಿಯು ಸೀಗೆಯ ಮೆಳೆಯೊಡನೆ ಸರಸವಾಡಲು ಹೋದಂತೆ, ಈ ಕುಮಾರರು ನನ್ನೊಡನೆ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಬಂದರು. ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಬಂದ ಇವರ ತಲೆಗಳು ನನಗೆ ಬಳುವಳಿಯಾಗಿ ಬಂದಿವೆ, ಈ ಮುಡಿಪನ್ನು ಇನ್ನು ಅರ್ಧಗಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ನಾನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ನಗುತ್ತಾ ಹೇಳಿದನು.

ಅರ್ಥ:
ಎಳೆ: ಚಿಕ್ಕ; ಬಾಳೆ: ಕದಳಿ; ಸುಳಿ: ಆವರಿಸು, ಮುತ್ತು; ಸೀಗೆ: ಒಂದು ಜಾತಿಯ ಮೆಳೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಕಾಯಿ; ಮೆಳೆ: ದಟ್ಟವಾಗಿ ಬೆಳೆದ ಗಿಡಗಳ ಗುಂಪು; ಸರಸ: ಚೆಲ್ಲಾಟ, ವಿನೋದ; ಕುಮಾರ: ಪುತ್ರ; ಬಲು: ಶಕ್ತಿ; ನೋಡು: ವೀಕ್ಷಿಸು; ತೊಡಗು: ಅಡ್ಡಿ, ಅಡಚಣೆ; ರಣ: ಯುದ್ಧ; ಕಲಹ: ಯುದ್ಧ; ತೋರು: ಗೋಚರ; ಇವದಿರು: ಇಷ್ಟುಜನ; ತಲೆ: ಶಿರ; ವಾರುಕ: ಉಡುಗೊರೆ, ಪಾರಿತೋಷಕ; ಗಳಿಗೆ: ಸಮಯ; ಕೊಂಬೆ: ಕೊಲು; ನಗು: ಹರ್ಷ; ಕಲಿ: ಶೂರ;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಎಳೆಯ +ಬಾಳೆಯ +ಸುಳಿಗೆ +ಸೀಗೆಯ
ಮೆಳೆಯೊಡನೆ +ಸರಸವೆ +ಕುಮಾರರ
ಬಲುಹ +ನೋಡು +ವಿಶೋಕ +ತೊಡಗಿದರ್+ಎಮ್ಮೊಡನೆ +ರಣವ
ಕಲಹದಲಿ +ಮೈದೋರಿದ್+ಇವದಿರ
ತಲೆಗಳಿವು +ವಾರಕದವ್+ಇವನ್+ಅರೆ
ಗಳಿಗೆಯಲಿ +ತಾ +ಕೊಂಬೆನ್+ಎಂದನು +ನಗುತ +ಕಲಿಭೀಮ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಉಪಮಾನದ ಪ್ರಯೋಗ – ಎಳೆಯ ಬಾಳೆಯ ಸುಳಿಗೆ ಸೀಗೆಯ ಮೆಳೆಯೊಡನೆ ಸರಸವೆ