ಪದ್ಯ ೪೯: ಅಭಿಮನ್ಯುವು ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಹೇಗೆ ಸಿದ್ಧನಾದನು?

ಬಿಗಿದ ಗಂಡುಡಿಗೆಯಲಿ ಹೊನ್ನಾ
ಯುಗದ ಹೊಳೆವ ಕಠಾರಿಯನು ಮೊನೆ
ಮಗುಚಿ ಸಾದು ಜವಾಜಿ ಕತ್ತುರಿ ಗಂಧಲೇಪದಲಿ
ಮಗಮಗಿಪ ಹೊಂದೊಡರ ಹಾರಾ
ದಿಗಳಲೊಪ್ಪಂಬಡೆದು ನಸುನಗೆ
ಮೊಗದ ಸೊಂಪಿನಲಾಹವಕ್ಕನುವಾದನಭಿಮನ್ಯು (ದ್ರೋಣ ಪರ್ವ, ೪ ಸಂಧಿ, ೪೯ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಪೌರುಷದ ಉಡುಗೆಯನ್ನು ತೊಟ್ಟು, ಬಂಗಾರದ ಹಿಡಿಕೆಯ ಕತ್ತಿಯನ್ನು ಒರೆಯಲ್ಲಿಟ್ಟು, ಸಾದು, ಜವಾಜಿ, ಕಸ್ತೂರಿ, ಗಂಧಗಳನ್ನು ಲೇಪಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂಗಾರದ ಹಾರಾದಿಗಳಿಂದ ಶೋಭಿತನಾಗಿ, ಹಸನ್ಮುಖಿಯಾಗಿ ಅಭಿಮನ್ಯುವು ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಅನುವಾದನು.

ಅರ್ಥ:
ಬಿಗಿ: ಬಂಧಿಸು, ಭದ್ರವಾಗಿ ಕಟ್ಟು; ಗಂಡುಡಿಗೆ: ಪೌರುಷದ ಬಟ್ಟೆ; ಉಡಿಗೆ: ಬಟ್ಟೆ; ಹೊನ್ನು: ಚಿನ್ನ; ಹೊಳೆ: ಪ್ರಕಾಶ; ಕಠಾರಿ: ಚೂರಿ, ಕತ್ತಿ; ಮೊನೆ: ಚೂಪಾದ; ಮಗುಚು: ಹಿಂದಿರುಗಿಸು; ಸಾದು: ಸಿಂಧೂರ; ಜವಾಜಿ:ಸುವಾಸನಾದ್ರವ್ಯ; ಕತ್ತುರಿ: ಕಸ್ತೂರಿ; ಗಂಧ: ಚಂದನ; ಲೇಪ: ಬಳಿಯುವಿಕೆ, ಹಚ್ಚುವಿಕೆ; ಮಗಮಗಿಪ: ಸುವಾಸನೆಯನ್ನು ಬೀರು; ಹೊಂದು: ಸೇರು; ಒಡರು: ತೊಡಗು; ಹಾರ: ಮಾಲೆ; ಒಪ್ಪು: ನಸುನಗೆ: ಹಸನ್ಮುಖ; ಮೊಗ: ಮುಖ; ಸೊಂಪು: ಸೊಗಸು, ಚೆಲುವು; ಆಹವ: ಯುದ್ಧ; ಅನುವು: ಆಸ್ಪದ, ಅನುಕೂಲ;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಬಿಗಿದ +ಗಂಡುಡಿಗೆಯಲಿ +ಹೊನ್ನಾ
ಯುಗದ +ಹೊಳೆವ +ಕಠಾರಿಯನು +ಮೊನೆ
ಮಗುಚಿ +ಸಾದು +ಜವಾಜಿ +ಕತ್ತುರಿ +ಗಂಧ+ಲೇಪದಲಿ
ಮಗಮಗಿಪ+ ಹೊಂದ್+ಒಡರ +ಹಾರಾ
ದಿಗಳಲ್+ಒಪ್ಪಂಬಡೆದು+ ನಸುನಗೆ
ಮೊಗದ +ಸೊಂಪಿನಲ್+ಆಹವಕ್+ಅನುವಾದನ್+ಅಭಿಮನ್ಯು

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಗಂಡುಡಿಗೆ, ಸಾದು, ಜವಾಜಿ, ಕತ್ತುರಿ, ಗಂಧ, ಹಾರ – ಅಭಿಮನ್ಯು ಅಲಂಕಾರಗೊಂಡ ಪರಿ