ಪದ್ಯ ೭೭: ಅಭಿಮನ್ಯುವಿನ ಮದುವೆ ಹೇಗೆ ನಡೆಯಿತು?

ವರಮುಹೂರ್ತದ ಗಳಿಗೆವಟ್ಟಲ
ಭರಿತದೊಳು ಪುಣ್ಯಾಹ ರವ ವಿ
ಸ್ತರದೊಳಕ್ಷತೆ ತಳಿದು ತಂದರು ವಿಮಳ ಮಂಟಪಕೆ
ಪರಮ ಋಷಿಗಳ ಹೋಮದಲಿ ಶಿಖಿ
ವರನ ಬಲಗೊಂಡರು ಕುಮಾರಿಯ
ವರಿಸೆ ವೈದಿಕದಿಂದ ಬಂದಳು ವರನ ವಾಮದಲಿ (ವಿರಾಟ ಪರ್ವ, ೧೧ ಸಂಧಿ, ೭೭ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಮುಹೂರ್ತವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ಗಳಿಗೆ ಬಟ್ಟಲನ್ನು ತುಂಬಿದರು. ಪುಣ್ಯಾಹವಾಚನದ ಮಂಗಳ ಶಬ್ದ ಸುತ್ತಲೂ ಹರಡಿತು. ವಧೂವರರನ್ನು ಮಂಟಪಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು ಅಕ್ಷತಾರೋಪಣ ಮಾಡಿದರು. ಅಗ್ನಿಯನ್ನು ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಮಾಡಿ ಅಭಿಮನ್ಯುವು ಉತ್ತರೆಯನ್ನು ವರಿಸಿದನು. ಅವಳು ಹಸೆಮಣೆಯ ಮೇಲೆ ಅಭಿಮನ್ಯುವಿನ ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಳು.

ಅರ್ಥ:
ವರ: ಶ್ರೇಷ್ಠ; ಮುಹೂರ್ತ: ಸಮಯ; ಗಳಿಗೆ: ಸಮಯ; ಭರಿತ: ತುಂಬಿದ; ಪುಣ್ಯ: ಸದಾಚಾರ; ರವ: ಶಬ್ದ; ವಿಸ್ತರ: ವ್ಯಾಪ್ಯ, ಹಬ್ಬುಗೆ, ವಿಸ್ತಾರ; ಅಕ್ಷತೆ: ಅರಿಸಿನ ಅಥವಾ ಕುಂಕುಮ ಲೇಪಿತ ಮಂತ್ರಿತ ಅಕ್ಕಿ; ತಳಿ: ಚಿಮುಕಿಸು; ತಂದು: ಬರೆಮಾಡು; ವಿಮಳ: ನಿರ್ಮಲ; ಮಂಟಪ: ಸಭಾಸ್ಥಾನ, ಓಲಗಶಾಲೆ; ಪರಮ: ಶ್ರೇಷ್ಠ; ಋಷಿ: ಮುನಿ; ಹೋಮ: ಕ್ರತು, ಯಜ್ಞ; ಶಿಖಿ: ಅಗ್ನಿ; ಬಲ: ಬಿಗಿ, ಗಟ್ಟಿ; ಕುಮಾರಿ: ಕನ್ಯೆ; ವರಿಸು: ವಿವಾಹವಾಗು; ವೈದಿಕ: ವೇದೋಕ್ತ; ಬಂದಳು: ಆಗಮಿಸು; ವರ: ಮದುವೆಯ ಗಂಡು; ವಾಮ: ಎಡಭಾಗ; ವಟ್ಟಲು: ಬಟ್ಟಲು;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ವರ+ಮುಹೂರ್ತದ +ಗಳಿಗೆ+ವಟ್ಟಲ
ಭರಿತದೊಳು+ ಪುಣ್ಯಾಹ +ರವ +ವಿ
ಸ್ತರದೊಳ್+ಅಕ್ಷತೆ +ತಳಿದು +ತಂದರು +ವಿಮಳ+ ಮಂಟಪಕೆ
ಪರಮ +ಋಷಿಗಳ+ ಹೋಮದಲಿ+ ಶಿಖಿ
ವರನ+ ಬಲಗೊಂಡರು+ ಕುಮಾರಿಯ
ವರಿಸೆ+ ವೈದಿಕದಿಂದ +ಬಂದಳು +ವರನ+ ವಾಮದಲಿ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ವರ, ಶಿಖಿವರ – ಪದಗಳ ಬಳಕೆ
(೨) ವರ, ಪರಮ – ಸಮನಾರ್ಥಕ ಪದ