ಪದ್ಯ ೫: ಉತ್ತರನು ಸೈನ್ಯದ ಬಲವನ್ನು ಹೇಗೆ ಕಂಡನು?

ಕಡೆಗೆ ಹಾಯವು ಕಂಗಳೀ ಬಲ
ಗಡಲ ಮನವಿಲಾಡಲಾರದು
ಒಡಲುವಿಡಿದಿರಲೇನ ಕಾಣಲು ಬಾರದದ್ಭುತವ
ಪೊಡವಿಯೀದುದೊ ಮೋಹರವನಿದ
ರೊಡನೆ ಕಾದುವನಾವನಾತನೆ
ಮೃಡನು ಶಿವಶಿವ ಕಾದಿಗೆಲಿದೆವು ಬಲಕೆ ನಮೊ ಎಂದ (ವಿರಾಟ ಪರ್ವ, ೭ ಸಂಧಿ, ೫ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಕಣ್ಣೂಗಳು ಈ ಸೈನ್ಯದ ಕಡೆಗೆ ಹಾಯುವುದೇ ಇಲ್ಲ. ಈ ಸೈನ್ಯ ಸಮುದ್ರವನ್ನು ಮನಸ್ಸು ಈಜಿ ದಾಟಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಬದುಕಿದ್ದರೆ ಎಂತೆಂತಹ ಅದ್ಭುತಗಳನ್ನೋ ನೋಡಬಹುದು. ಭೂಮಿಯೇ ಈ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಈದಿರಬೇಕು. ಇದರೊಡನೆ ಯಾರು ಯುದ್ಧ ಮಾಡುವನೋ ಅವನೇ ಶಿವ, ಶಿವ ಶಿವಾ ಇದರೊಡನೆ ಯುದ್ಧ ಮಾಡಿದೆ, ಗೆದ್ದೆ, ಈ ಸೈನ್ಯಕ್ಕೆ ನಮೋ ಎಂದು ಚಿಂತಿಸಿದನು.

ಅರ್ಥ:
ಕಡೆ: ಕೊನೆ; ಹಾಯು: ಕೊಂಡೊಯ್ಯು; ಕಂಗಳು: ಕಣ್ಣು; ಬಲ: ಸೈನ್ಯ; ಕಡಲು: ಸಾಗರ; ಮನ: ಮನಸ್ಸು; ಈಸು: ಈಜು; ಒಡಲು: ದೇಹ; ಕಾಣು: ತೋರು; ಅದ್ಭುತ: ಆಶ್ಚರ್ಯ; ಪೊಡವಿ: ಪೃಥ್ವಿ, ಭೂಮಿ; ಮೋಹರ: ಯುದ್ಧ; ಕಾದು: ಯುದ್ಧ; ಮೃಡ: ಶಿವ; ಗೆಲುವು: ಜಯ;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಕಡೆಗೆ +ಹಾಯವು +ಕಂಗಳ್ +ಈ+ಬಲ
ಕಡಲ +ಮನವ್+ಈಸ್+ಆಡಲಾರದು
ಒಡಲುವ್+ಇಡಿದಿರಲ್+ಏನ +ಕಾಣಲು +ಬಾರದ್+ಅದ್ಭುತವ
ಪೊಡವಿ+ಈದುದೊ +ಮೋಹರವನ್+ಇದರ್
ಒಡನೆ +ಕಾದುವನ್+ಆವನ್+ಆತನೆ
ಮೃಡನು+ ಶಿವಶಿವ+ ಕಾದಿ+ಗೆಲಿದೆವು +ಬಲಕೆ+ ನಮೊ+ ಎಂದ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಉತ್ತರನ ಹೋಲಿಸುವ ಪರಿ – ಪೊಡವಿಯೀದುದೊ ಮೋಹರವನಿದರೊಡನೆ ಕಾದುವನಾವನಾತನೆ
ಮೃಡನು