ಪದ್ಯ ೮೬: ಕೀಚಕನು ಏಕೆ ಗಾಬರಿಗೊಂಡನು?

ಎನಗೆ ಪುರುಷರು ಸೋಲದವರಿ
ಲ್ಲೆನಗೆ ಪಾಸಟಿ ನೀನು ನಿನಗಾ
ಮನವೊಲಿದೆ ನೀ ನೋಡು ತನ್ನಯ ಹೆಣ್ಣುತನದನುವ
ಎನಲು ಹರುಷದಲುಬ್ಬಿ ಕೀಚಕ
ನನಿಲಜನ ಮೈದಡವಿ ವೃತ್ತ
ಸ್ತನವ ಕಾಣದೆ ಹೆದರಿ ಬಳಿಕಿಂತೆಂದನವ ನಗುತ (ವಿರಾಟ ಪರ್ವ, ೩ ಸಂಧಿ, ೮೬ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ನನಗೆ ಸೋಲದ ಗಂಡಸರೇ ಇಲ್ಲ. ನನಗೆ ನೀನು ಸರಿಸಾಟಿ, ನಿನಗೆ ಮನಸಾರೆ ಒಲಿದಿದ್ದೇನೆ, ನನ್ನ ಹೆಣ್ಣುತನವನ್ನು ನೀನು ನೋಡು ಎಂದು ಭೀಮನು ಹೇಳಲು, ಕೀಚಕನು ಸಂತೋಷದಿಂದ ಉಬ್ಬಿ ಭೀಮನ ಮೈದಡವಿದನು. ಗುಂಡಾಕಾರದ ಸ್ತನಗಳನ್ನು ಕಾಣದೆ ಹೆದರಿ ಹೀಗೆಂದನು.

ಅರ್ಥ:
ಪುರುಷ: ಗಂಡು; ಸೋಲು: ಪರಾಭವ; ಪಾಸಟಿ: ಸಮಾನ, ಹೋಲಿಕೆ; ಮನ: ಮನಸ್ಸು; ಒಲಿದು: ಬಯಸು, ಸಮ್ಮತಿಸು; ಹೆಣ್ಣು: ಸ್ತ್ರೀ; ಅನುವು: ಸೊಗಸು; ಹರುಷ: ಸಂತಸ; ಉಬ್ಬು: ಹೆಚ್ಚಾಗು; ಅನಿಲಜ: ವಾಯುಪುತ್ರ; ಮೈದಡವು: ದೇಹವನ್ನು ಅಲುಗಾಡಿಸು; ವೃತ್ತ: ಗುಂಡಾಕಾರ; ಸ್ತನ: ಮೊಲೆ; ಕಾಣು: ತೋರು; ಹೆದರು: ಅಂಜಿ; ಬಳಿಕ: ನಂತರ; ನಗುತ: ಸಂತಸ;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಎನಗೆ +ಪುರುಷರು +ಸೋಲದ್+ಅವರಿಲ್
ಎನಗೆ +ಪಾಸಟಿ +ನೀನು +ನಿನಗಾ
ಮನವೊಲಿದೆ +ನೀ +ನೋಡು +ತನ್ನಯ +ಹೆಣ್ಣುತನದ್+ಅನುವ
ಎನಲು+ ಹರುಷದಲ್+ಉಬ್ಬಿ +ಕೀಚಕನ್
ಅನಿಲಜನ+ ಮೈದಡವಿ+ ವೃತ್ತ
ಸ್ತನವ +ಕಾಣದೆ +ಹೆದರಿ +ಬಳಿಕಿಂತೆಂದನ್+ಅವ+ ನಗುತ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಕೀಚಕನು ಅಂಜಲು ಕಾರಣ – ವೃತ್ತ ಸ್ತನವ ಕಾಣದೆ ಹೆದರಿ