ಪದ್ಯ ೩೨: ಭೀಮನ ಎದೆಯನ್ನು ಯಾರು ಸುತ್ತಿದರು?

ತೆಕ್ಕೆ ಸಡಲಿತು ತರಗೆಲೆಯ ಹೊದ
ರಿಕ್ಕಲಿಸೆ ಮೈಮುರಿಯಲನಿಲಜ
ನೆಕ್ಕತುಳದಲಿ ಮೇಲೆ ಹಾಯ್ದನು ಕಾಣದಹಿಪತಿಯ
ಸಿಕ್ಕಿದವು ಹೆದ್ದೊಡೆಗಳುರಗನ
ತೆಕ್ಕೆಯಲಿ ಡೆಂಢಣಿಸಿ ಫಣಿಪತಿ
ಡೊಕ್ಕರಕೆ ಹಬ್ಬಿದನು ಬಿಗಿದನು ಭಟನ ಹೇರುರವ (ಅರಣ್ಯ ಪರ್ವ, ೧೪ ಸಂಧಿ, ೩೨ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಹೆಬ್ಬಾವು ತನ್ನ ಮೈಸಡಲಿಸಲು, ಸುತ್ತಲೂ ಇದ್ದ ತರಗೆಲೆಗಳು ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ಸರಿದವು. ಆ ಹಾವನ್ನು ನೋಡದೆ ಭೀಮನು ಅದರ ಮೇಲೆ ಕಾಲಿಟ್ಟನು. ಹಾವು ಅವನೆರಡು ತೋಳುಗಳನ್ನು ಸುತ್ತಿ ಬಿಗಿಯಲು, ಭೀಮನ ತಲೆ ತಿರುಗಿತು, ಆ ಹೆಬ್ಬಾವು ಭೀಮನ ಎದೆಯನ್ನು ಸುತ್ತಿತು.

ಅರ್ಥ:
ತೆಕ್ಕೆ:ಸುರುಳಿಯಾಗಿರುವಿಕೆ; ಸಡಲ:ಕಳಚು, ಬಿಚ್ಚು; ತರಗೆಲೆ: ಒಣಗಿದ ಎಲೆ; ಹೊದರು: ಪೊಟರೆ, ಪೊದೆ; ಮೈ: ತನು, ದೇಹ; ಮೈಮುರಿ: ಸಡಲಿಸು; ಅನಿಲಜ: ವಾಯು ಪುತ್ರ (ಭೀಮ); ಅತುಳ: ಹೋಲಿಕೆಯಿಲ್ಲದ; ಹಾಯು: ನೆಗೆ, ಹೊರಸೂಸು; ಕಾಣು: ತೋರು; ಅಹಿಪತಿ: ನಾಗರಾಜ; ಸಿಕ್ಕು: ಬಂಧಿಸು; ಹೆದ್ದೊಡೆ: ದೊಡ್ಡದಾದ ತೊಡೆ; ಉರಗ: ಹಾವು; ಡೆಂಢಣಿಸು: ಕಂಪಿಸು, ಕೊರಗು; ಫಣಿಪತಿ: ನಾಗರಾಜ; ಡೊಕ್ಕರ: ಗುದ್ದು; ಹಬ್ಬು: ಹರಡು; ಬಿಗಿ: ಬಂಧಿಸು; ಭಟ: ಶೂರ; ಹೇರುರ: ದೊಡ್ಡದಾದ ಎದೆ;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ತೆಕ್ಕೆ+ ಸಡಲಿತು +ತರಗೆಲೆಯ +ಹೊದ
ರಿಕ್ಕಲಿಸೆ +ಮೈಮುರಿಯಲ್+ಅನಿಲಜನ್
ಇಕ್ಕತುಳದಲಿ +ಮೇಲೆ +ಹಾಯ್ದನು +ಕಾಣದ್+ಅಹಿಪತಿಯ
ಸಿಕ್ಕಿದವು +ಹೆದ್ದೊಡೆಗಳ್+ಉರಗನ
ತೆಕ್ಕೆಯಲಿ +ಡೆಂಢಣಿಸಿ+ ಫಣಿಪತಿ
ಡೊಕ್ಕರಕೆ+ ಹಬ್ಬಿದನು +ಬಿಗಿದನು +ಭಟನ +ಹೇರುರವ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಅಹಿಪತಿ, ಫಣಿಪತಿ, ಉರಗ – ಸಮಾನಾರ್ಥಕ ಪದ
(೨) ಹಾವು ಸುತ್ತಿದ ಪರಿ – ಸಿಕ್ಕಿದವು ಹೆದ್ದೊಡೆಗಳುರಗನ ತೆಕ್ಕೆಯಲಿ ಡೆಂಢಣಿಸಿ ಫಣಿಪತಿ
ಡೊಕ್ಕರಕೆ ಹಬ್ಬಿದನು ಬಿಗಿದನು ಭಟನ ಹೇರುರವ
(೩) ಭೀಮನ ಅಂಗವನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಪರಿ – ಹೇರುರವ, ಹೆದ್ದೊಡೆ