ಕಟ್ಟುಗುಡಿಯನು ಖೋಡಿಯೇ ಜಗ
ಜಟ್ಟಿಗಳು ನುಗ್ಗಾಯ್ತಲೇ ನೀ
ನಟ್ಟ ಸಸಿ ಸುರಕುಜವಲೇ ಕೊಡದೇ ಮನೋರಥವ
ಕೆಟ್ಟುದಹಿತ ನಿವಾತಕವಚರ
ಥಟ್ಟು ಹುಡಿಹುಡಿಯಾಯ್ತು ದನುಜರ
ಹುಟ್ಟು ಉರಿದುದು ಜೀಯ ಚಿತ್ತೈಸೆಂದರಿಂದ್ರಂಗೆ (ಅರಣ್ಯ ಪರ್ವ, ೧೩ ಸಂಧಿ, ೫೪ ಪದ್ಯ)
ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಒಡೆಯಾ, ವಿಜಯ ಧ್ವಜವನ್ನೇರಿಸು, ದುರುಳತನದಿಂದ ಮೆರೆಯುತ್ತಿದ್ದ ದಾನವರ ಪರಾಕ್ರಮಿಗಳು ಅಳಿಸಿಹೋಗಿದ್ದಾರೆ, ನೀನ ನೆಟ್ಟ ಸಸಿ ಕಲ್ಪವೃಕ್ಷದ ಸಸಿ, ಅದು ಬಯಸಿದುದನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ, ಶತ್ರುಗಳಾದ ನಿವಾತಕವಚರ ಸೈನ್ಯ ಪುಡಿಯಾಯಿತು, ಅಸುರರ ಹುಟ್ಟಡಗಿತು ಎಂದು ಭಟರು ಇಂದ್ರನಿಗೆ ಹೇಳಿದರು.
ಅರ್ಥ:
ಕಟ್ಟು: ಹೂಡು; ಗುಡಿ: ಧ್ವಜ, ಬಾವುಟ; ಖೋಡಿ: ದುರುಳತನ; ಜಗಜಟ್ಟಿ: ಪರಾಕ್ರಮಿ; ನುಗ್ಗು: ಚೂರಾಗು; ನಟ್ಟ: ಹೂಳು, ನಿಲ್ಲಿಸು; ಸಸಿ: ಎಳೆಯ ಗಿಡ, ಸಸ್ಯ; ಸುರ: ದೇವತೆ; ಕುಜ: ಗಿಡ, ಮರ; ಸುರಕುಜ: ದೇವತೆಗಳ ಮರ, ಕಲ್ಪವೃಕ್ಷ; ಕೊಡು: ನೀಡು; ಮನೋರಥ: ಆಸೆ, ಬಯಕೆ; ಕೆಟ್ಟು: ಹಾಳಾಗು; ಅಹಿತ: ವೈರಿ; ಥಟ್ಟು: ಗುಂಪು; ಹುಡಿ: ಪುಡಿ; ದನುಜ: ರಾಕ್ಷಸ; ಹುಟ್ಟು: ಜನನ; ಉರಿ: ಸುಡು; ಜೀಯ: ಒಡೆಯ; ಚಿತ್ತೈಸು: ಗಮನವಿಟ್ಟು ಕೇಳು; ಇಂದ್ರ: ಶಕ್ರ;
ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಕಟ್ಟು+ಗುಡಿಯನು +ಖೋಡಿಯೇ +ಜಗ
ಜಟ್ಟಿಗಳು +ನುಗ್ಗಾಯ್ತಲೇ +ನೀ
ನಟ್ಟ +ಸಸಿ +ಸುರಕುಜವಲೇ +ಕೊಡದೇ +ಮನೋರಥವ
ಕೆಟ್ಟುದ್+ಅಹಿತ +ನಿವಾತಕವಚರ
ಥಟ್ಟು +ಹುಡಿಹುಡಿಯಾಯ್ತು +ದನುಜರ
ಹುಟ್ಟು +ಉರಿದುದು +ಜೀಯ +ಚಿತ್ತೈಸೆಂದರ್+ಇಂದ್ರಂಗೆ
ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಅರ್ಜುನನ ಹಿರಿಮೆಯನ್ನು ಹೊಗಳುವ ಪರಿ – ನೀನಟ್ಟ ಸಸಿ ಸುರಕುಜವಲೇ ಕೊಡದೇ ಮನೋರಥವ
ಕುಮಾರವ್ಯಾಸಭಾರತ 