ಪದ್ಯ ೩೮: ಅರ್ಜುನ ಮತ್ತು ರಾಕ್ಷಸರ ನಡುವೆ ಹೇಗೆ ಯುದ್ಧ ನಡೆಯಿತು?

ಝಗಝಗಿಪ ಬಾಣಾಗ್ನಿ ಭುಗುಭುಗು
ಭುಗಿಲೆನಲು ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರ ತತಿಯಲಿ
ಹೊಗೆಯ ತೋರಿಸಿದೆನು ಚತುರ್ದಶ ಭುವನ ಭವನದಲಿ
ವಿಗಡರದ ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ ಲೋಟಿಸಿ
ಮಗುಚಿದರು ಮದ್ಬಾಣ ಮಹಿಮೆಯ
ನೊಗಡಿಸಿತು ಕಾಲಾಗ್ನಿ ಕಾಲಾಂತಕರಿಗಾ ಸಮರ (ಅರಣ್ಯ ಪರ್ವ, ೧೩ ಸಂಧಿ, ೩೮ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಆಗ ನಾನು ಭುಗುಭುಗಿಸುವ ಜ್ವಾಲೆಯನ್ನುಳ್ಳ ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರಗಳಿಂದ ಹದಿನಾಲ್ಕು ಲೋಕಗಳನ್ನು ಆವರಿಸುವ ಹೊಗೆಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡಿದೆನು. ವೀರರಾದ ರಾಕ್ಷಸರು ಅದನ್ನು ಲೆಕ್ಕಕ್ಕೇ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳದೆ ನನ್ನ ಬಾನಗಳನ್ನು ಹೊಡೆದುರುಳಿಸಿದರು. ಕಾಲಾಗ್ನಿಗೂ ಕಾಲಯಮನಿಗೂ ನಡೆಯಬಹುದಾದ ಯುದ್ಧದಮ್ತೆ ನನ್ನ ಮತ್ತು ಅಸುರರ ನಡುವೆ ಯುದ್ಧ ನಡೆಯಿತು.

ಅರ್ಥ:
ಝಗಝಗಿಸು: ಕಾಂತಿಯುಕ್ತವಾಗಿ ಹೊಳೆ; ಬಾಣ: ಸರಳು; ಅಗ್ನಿ: ಬೆಂಕಿ; ಭುಗುಭುಗಿಲು: ಭುಗು ಎಂದು ಶಬ್ದ ಮಾಡು; ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರ: ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದ ಶಸ್ತ್ರ; ತತಿ: ಸಮೂಹ; ಹೊಗೆ: ಧೂಮ; ತೋರಿಸು: ಪ್ರದರ್ಶಿಸು; ಭುವನ: ಲೋಕ; ಭವನ: ಆಲಯ; ವಿಗಡ: ಶೌರ್ಯ, ಪರಾಕ್ರಮ; ಲೆಕ್ಕಿಸು: ಎಣಿಸು; ಲೋಟಿಸು: ಉರುಳಿಸು, ಬೀಳಿಸು; ಮಗುಚು: ಹಿಂದಿರುಗಿಸು, ಮರಳಿಸು; ಮಹಿಮೆ: ಶ್ರೇಷ್ಠತೆ; ಒಗಡಿಸು: ಧಿಕ್ಕರಿಸು, ಹೇಸು; ಕಾಲಾಗ್ನಿ: ಪ್ರಳಯಕಾಲದ ಬೆಂಕಿ; ಕಾಲಾಂತಕ: ಶಿವ; ಸಮರ: ಯುದ್ಧ;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಝಗಝಗಿಪ +ಬಾಣಾಗ್ನಿ +ಭುಗುಭುಗು
ಭುಗಿಲೆನಲು +ದಿವ್ಯಾಸ್ತ್ರ +ತತಿಯಲಿ
ಹೊಗೆಯ +ತೋರಿಸಿದೆನು+ ಚತುರ್ದಶ +ಭುವನ +ಭವನದಲಿ
ವಿಗಡರ್+ಅದ +ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ +ಲೋಟಿಸಿ
ಮಗುಚಿದರು +ಮದ್ಬಾಣ +ಮಹಿಮೆಯನ್
ಒಗಡಿಸಿತು +ಕಾಲಾಗ್ನಿ +ಕಾಲಾಂತಕರಿಗಾ+ ಸಮರ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಮ ಕಾರದ ಪದ – ಮಗುಚಿದರು ಮದ್ಬಾಣ ಮಹಿಮೆಯನ್
(೨) ಜೋಡಿ ಪದ – ಝಗಝಗಿಪ, ಭುಗುಭುಗು