ಪದ್ಯ ೩೭: ಹನುಮನ ತನ್ನ ನಿಜ ಸ್ವರೂವನ್ನು ಹೇಗೆ ತೋರಿದನು?

ಆದಡಿನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸೆನುತ ನಿ
ನಾದದಲಿ ನೆಲ ಬಿರಿಯೆ ಬಾಲದ
ಬೀದಿವರಿ ಬಾಸಣಿಸೆ ಘನ ನಕ್ಷತ್ರ ಮಂಡಲವ
ಮೇದಿನಿಯ ಹೊರೆಕಾರರಳ್ಳೆದೆ
ಯಾದರಳುಕಿದವದ್ರಿಗಳು ಸ
ಪ್ತೋದಧಿಗಳುಕ್ಕಿದವೆನಲು ಹೆಚ್ಚಿದನು ಹನುಮಂತ (ಅರಣ್ಯ ಪರ್ವ, ೧೧ ಸಂಧಿ, ೩೭ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಭೀಮನ ಕೋರಿಕೆಯನ್ನು ಮನ್ನಿಸಿ, ಹಾಗಾದರೆ ನನ್ನ ರೂಪವನ್ನು ನೋಡು ಎನ್ನುತ್ತಾ ತನ್ನ ದೇಹವನನ್ನು ಬೆಳೆಸಿದನು. ಅವನ ಗರ್ಜನೆಗೆ ನೆಲ ಬಿರಿಯಿತು. ಬಾಲವು ಬೆಳೆಯುತ್ತಾ ನಕ್ಷತ್ರ ಮಂಡಲದವರೆಗೆ ಹಬ್ಬಿತು. ಭೂಭಾರಕರಾದ ದುಷ್ಟರೆದೆಗಳು ಬೆದರಿದವು. ಬೆಟ್ಟಗಳು ಅಳುಕಿದವು ಸಪ್ತಸಮುದ್ರಗಳು ಉಕ್ಕಿದಂತಾದವು.

ಅರ್ಥ:
ನಿರೀಕ್ಷಿಸು: ತಾಳು; ನಿನಾದ: ಶಬ್ದ; ನೆಲ: ಭೂಮಿ; ಬಿರಿ: ಸೀಳು; ಬಾಲ: ಪುಚ್ಛ; ಬೀದಿ: ವಿಸ್ತಾರ, ವ್ಯಾಪ್ತಿ, ಹರುಹು; ಬಾಸಣ: ಹೊದಿಕೆ, ಮುಸುಕು; ಘನ: ಶ್ರೇಷ್ಠ; ನಕ್ಷತ್ರ: ತಾರೆ; ಮಂಡಲ: ವರ್ತುಲಾಕಾರ; ಮೇದಿನಿ: ಭೂಮಿ; ಅಳ್ಳೆದೆ: ನಡುಗುವ ಎದೆ; ಅಳುಕು: ಹೆದರು; ಅದ್ರಿ: ಬೆಟ್ಟ; ಸಪ್ತ: ಏಳು; ಉದಧಿ: ಸಮುದ್ರ; ಉಕ್ಕು: ಮೇಲಕ್ಕೆ ಉಬ್ಬು, ಹಿಗ್ಗು; ಹೆಚ್ಚು: ಅಧಿಕ

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಆದಡ್+ಇನ್ನು+ ನಿರೀಕ್ಷಿಸ್+ಎನುತ +ನಿ
ನಾದದಲಿ +ನೆಲ +ಬಿರಿಯೆ +ಬಾಲದ
ಬೀದಿವರಿ+ ಬಾಸಣಿಸೆ +ಘನ +ನಕ್ಷತ್ರ+ ಮಂಡಲವ
ಮೇದಿನಿಯ +ಹೊರೆಕಾರರ್+ಅಳ್ಳೆದೆ
ಯಾದರ್+ಅಳುಕಿದವ್+ಅದ್ರಿಗಳು +ಸಪ್ತ
ಉದಧಿಗಳ್+ಉಕ್ಕಿದವೆನಲು+ ಹೆಚ್ಚಿದನು +ಹನುಮಂತ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಹನುಮನ ದೊಡ್ಡ ಆಕಾರದ ವರ್ಣನೆ – ಮೇದಿನಿಯ ಹೊರೆಕಾರರಳ್ಳೆದೆ ಯಾದರಳುಕಿದವದ್ರಿಗಳು ಸಪ್ತೋದಧಿಗಳುಕ್ಕಿದವೆನಲು ಹೆಚ್ಚಿದನು ಹನುಮಂತ