ಮರಮರನ ತಕ್ಕೈಸಿದವು ಕುಲ
ಗಿರಿಯ ಗಿರಿ ಮುಂಡಾಡಿದವು ತೆರೆ
ತೆರೆಗಳಲಿ ತೆರೆ ತಿವಿದಾಡಿದವು ಸಾಗರದ ಸಾಗರದ
ಧರಣಿ ಕದಡಲು ಸವಡಿಯಡಕಿಲು
ಜರಿಯದಿಹುದೇ ಜಗದ ಬೋನಕೆ
ಹರಿಗೆ ಹೇಳೆನೆ ಬೀಸಿದುದು ಬಿರುಗಾಳಿ ಬಿರುಸಿನಲಿ (ಅರಣ್ಯ ಪರ್ವ, ೧೦ ಸಂಧಿ, ೨೨ ಪದ್ಯ)
ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಮರಗಳು ಒಂದನ್ನೊಂದು ಅಪ್ಪಿದವು. ಕುಲಗಿರಿಗಳನ್ನು ಗಿರಿಗಳು ಮುಂಡಾಡಿದವು ಸಾಗರಗಳ ತೆರೆಗಳು ಇನ್ನೊಂದು ಸಾಗರದ ತೆರೆಗಳಿಗೆ ಅಪ್ಪಳಿಸಿದವು. ಭೂಮಿ ಕದಡಿತು. ಜೋಡಿಸಿದ ಲೋಕಗಳ ಅಡಕಿಲು ಜಾರಿ ಬೀಳದಿದ್ದೀತೆ. ಲೋಕವನ್ನು ನುಂಗಲು ವಾಯುವಿಗೆ ಆಹ್ವಾನ ಕೊಡಿರೆಂದು ಹೇಳುವಂತೆ ಬಿರುಗಾಳಿ ಬಿರುಸಿನಿಂದ ಬೀಸಿತು.
ಅರ್ಥ:
ಮರ: ತರು, ವೃಕ್ಷ; ತಕ್ಕೈಸು: ಅಪ್ಪು; ಗಿರಿ: ಬೆಟ್ಟ; ಮುಂಡಾಡು: ಮುದ್ದಾಡು, ಪ್ರೀತಿಸು; ತೆರೆ: ತೆರೆಯುವಿಕೆ, ಬಿಚ್ಚುವಿಕೆ; ತಿವಿ: ಹೊಡೆತ, ಗುದ್ದು; ಸಾಗರ: ಸಮುದ್ರ; ಧರಣಿ: ಭೂಮಿ; ಕದಡು: ಕಲಕು; ಸವಡು: ಪುರಸತ್ತು; ಜರಿ: ನಿಂದಿಸು, ತಿರಸ್ಕರಿಸು; ಜಗ: ಜಗತ್ತು; ಬೋನ:ಅನ್ನ, ಆಹಾರ; ಹರಿ: ಕಡಿ, ಕತ್ತರಿಸು; ಬೀಸು: ಒಗೆ, ಎಸೆ, ಬಿಸಾಡು; ಬಿರುಗಾಳಿ: ಬಿರುಸಿನಿಂದ ಬೀಸುವ ಗಾಳಿ; ಬಿರುಸು: ಒರಟು, ಕಠಿಣ;
ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಮರಮರನ +ತಕ್ಕೈಸಿದವು +ಕುಲ
ಗಿರಿಯ +ಗಿರಿ+ ಮುಂಡಾಡಿದವು +ತೆರೆ
ತೆರೆಗಳಲಿ +ತೆರೆ+ ತಿವಿದಾಡಿದವು +ಸಾಗರದ +ಸಾಗರದ
ಧರಣಿ+ ಕದಡಲು +ಸವಡಿ+ಅಡಕಿಲು
ಜರಿಯದಿಹುದೇ +ಜಗದ +ಬೋನಕೆ
ಹರಿಗೆ +ಹೇಳೆನೆ +ಬೀಸಿದುದು +ಬಿರುಗಾಳಿ +ಬಿರುಸಿನಲಿ
ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಬಿ ಕಾರದ ತ್ರಿವಳಿ ಪದ – ಬೀಸಿದುದು ಬಿರುಗಾಳಿ ಬಿರುಸಿನಲಿ
(೨) ಜೋಡಿ ಪದಗಳ ಬಳಕೆ – ಮರಮರ, ಗಿರಿಯ ಗಿರಿ, ತೆರೆ ತೆರೆ, ಸಾಗರದ ಸಾಗರದ
ಕುಮಾರವ್ಯಾಸಭಾರತ 