ಪದ್ಯ ೮೮: ಅಪ್ಸರೆಯರ ಸೌಂದರ್ಯ ಹೇಗಿತ್ತು?

ತೊಲಗಿಸೋ ಮಂದಿಯನು ತೆಗೆ ಬಾ
ಗಿಲನೆನಲು ಕವಿದುದುಸುರೇಂದ್ರನ
ಲಲನೆಯರು ಲಾವಣ್ಯ ಲಹರಿಯ ಲಲಿತ ವಿಭ್ರಮದ
ಸುಳಿಗುರುಳ ನಿಟ್ಟೆಸಳುಗಂಗಳ
ಹೊಳೆವ ಕದಪಿನ ನುಣ್ಗೊರಳ ಬಲು
ಮೊಲೆಯ ಮೋಹರ ನೂಕಿತಮರೀ ವಾರನಾರಿಯರ (ಅರಣ್ಯ ಪರ್ವ, ೮ ಸಂಧಿ, ೮೮ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಓಡಿಸ್, ಅವರು ಹೋದ ಮೇಲೆ ಬಾಗಿಲು ತೆಗೆಯೆನ್ನಲು ದ್ವಾರಪಾಲಕರು ಹಾಗೆಯೇ ಮಾಡಿದರು. ಬಾಗಿಲು ತೆಗೆದೊಡನೆ ಸ್ವರ್ಗದ ವಿಲಾಸಿನಿಯರು ಆಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಬಂದರು. ಲಾವಣ್ಯ ತರಂಗದಂತೆ ಸುಂದರವಾಗಿ ಭ್ರಾಂತಿಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡುವ ಬೆಡಗಿಯರು ಆಗಮಿಸಿದರು. ಅವರ ಗುಂಗುರು ಕೂದಲು, ನಿಡಿದಾದಾ ಹೂವಿನ ದಳದಂತಿರುವ ಕಣ್ಣುಗಳು, ಹೊಳೆವ ಕೆನ್ನೆಗಳು, ನುಣುಪಾದ ಕೊರಳು, ಉಬ್ಬಿದ ಸ್ತನಗಳು, ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಆ ಅಪ್ಸರೆಯರತ್ತ ನೂಕಿತು.

ಅರ್ಥ:
ತೊಲಗು: ಹೊರನೂಕು; ಮಂದಿ: ಜನರು; ತೆಗೆ: ಈಚೆಗೆ ತರು, ಹೊರತರು; ಬಾಗಿಲು: ಕದ; ಕವಿ: ಮುಸುಕು; ಸುರೇಂದ್ರ: ಇಂದ್ರ; ಲಲನೆ: ಹೆಣ್ಣು; ಲಾವಣ್ಯ: ಚೆಲುವು, ಸೌಂದರ್ಯ; ಲಹರಿ: ರಭಸ, ಆವೇಗ; ಲಲಿತ: ಚೆಲುವಾದ, ಸುಂದರವಾದ; ವಿಭ್ರಮ: ಭ್ರಮೆ, ಭ್ರಾಂತಿ; ಸುಳಿ:ಗುಂಡಾಗಿ ಸುತ್ತು; ಕುರುಳು: ಗುಂಗುರು ಕೂದಲು; ಎಸಳು: ಹೂವಿನ ದಳ; ಕಂಗಳು: ಕಣ್ಣು; ಹೊಳೆ: ಕಾಂತಿ; ಕದಪು: ಕೆನ್ನೆ; ನುಣುಪು: ನಯ, ಒರಟಲ್ಲದುದು; ಕೊರಳು: ಗಂಟಲು; ಬಲು: ದೊಡ್ಡ ಮೊಲೆ: ಸ್ತನ; ಮೋಹರ: ಗುಂಪು; ನೂಕು: ತಳ್ಳು; ಅಮರ: ದೇವತೆ; ವಾರನಾರಿ: ವೇಶ್ಯೆ;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ತೊಲಗಿಸೋ+ ಮಂದಿಯನು +ತೆಗೆ +ಬಾ
ಗಿಲನ್+ಎನಲು +ಕವಿದುದು+ಸುರೇಂದ್ರನ
ಲಲನೆಯರು +ಲಾವಣ್ಯ +ಲಹರಿಯ +ಲಲಿತ +ವಿಭ್ರಮದ
ಸುಳಿಗುರುಳ+ ನಿಟ್ಟೆಸಳುಗಂಗಳ
ಹೊಳೆವ +ಕದಪಿನ +ನುಣ್ಗೊರಳ+ ಬಲು
ಮೊಲೆಯ +ಮೋಹರ +ನೂಕಿತ್+ಅಮರೀ + ವಾರನಾರಿಯರ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಲ ಕಾರದ ಸಾಲು ಪದಗಳು – ಲಲನೆಯರು ಲಾವಣ್ಯ ಲಹರಿಯ ಲಲಿತ