ಪದ್ಯ ೬೬: ಗ್ರಹಗಳ ನಿಜಗೃಹ ಯಾವುದು?

ಹರಿ ತರಣಿಗಿಂದುವಿಗೆ ಕರ್ಕಟ
ಧರಣಿಜಂಗಜ ವೃಶ್ಚಿಕವು ಹಿಮ
ಕರನ ತನಯಗೆ ಮಿಥುನ ಕನ್ಯೆ ಬೃಹಸ್ಪತಿಗೆ ಚಾಪ
ಪಿರಿಯಝಷತುಲೆ ವೃಷಭದಾನದ
ಗುರುವಿನವು ಮೃಗ ಕುಂಭ ಮಂದಂ
ಗಿರವು ನಿಜಗೃಹ ರಾಹುಕೇತುಗಳವರ ಕೂಡಿಹವು (ಅರಣ್ಯ ಪರ್ವ, ೮ ಸಂಧಿ, ೬೬ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಸೂರ್ಯನಿಗೆ ಸಿಂಹರಾಶಿ, ಚಂದ್ರನಿಗೆ ಕರ್ಕಾಟಕ, ಮಂಗಳ ಗ್ರಹನಿಗೆ ಮೇಷ ಮತ್ತು ವೃಷ್ಕಿಕ ರಾಶಿ, ಬುಧಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಮಿಥುನ, ಕನ್ಯೆ, ಬೃಹಸ್ಪತಿ (ಗುರು) ವಿಗೆ ಧನು ಮತ್ತು ಮೀನ, ವೃಷಭ, ತುಲಾ ರಾಶಿ ಶುಕ್ರಗ್ರಹಕ್ಕೆ , ಮಕರ, ಕುಂಭ ರಾಶಿಯು ಶನಿಗ್ರಹಕ್ಕೆ , ರಾಹು – ಕನ್ಯಾ, ಕೇತು ಮೀನ ರಾಶಿ ಇವು ಆಯಾ ಗ್ರಹಗಳ ಸ್ವಕ್ಷೇತ್ರವು.

ಅರ್ಥ:
ಹರಿ: ಸಿಂಹ; ತರಣಿ: ಸೂರ್ಯ; ಇಂದು: ಚಂದ್ರ; ಧರಣಿಜ: ಮಂಗಳ; ಅಜ: ಮೇಷ ರಾಶಿ; ಮಿಥುನ; ಹಿಮಕರ: ಚಂದ್ರ; ತನಯ: ಮಗ; ದಾನವ: ರಾಕ್ಷಸ; ಗುರು: ಆಚಾರ್ಯ; ಚಾಪ: ಬಿಲ್ಲು; ಮಂದ: ನಿಧಾನ; ನಿಜಗೃಹ: ತಮ್ಮ ಮನೆ; ಕೂಡು: ಸೇರು; ಝಷ: ಮೀನು, ಮತ್ಸ್ಯ; ಪಿರಿಯ: ದೊಡ್ಡದು;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಹರಿ +ತರಣಿಗ್+ಇಂದುವಿಗೆ+ ಕರ್ಕಟ
ಧರಣಿಜಂಗ್+ಅಜ +ವೃಶ್ಚಿಕವು +ಹಿಮ
ಕರನ +ತನಯಗೆ +ಮಿಥುನ +ಕನ್ಯೆ +ಬೃಹಸ್ಪತಿಗೆ +ಚಾಪ
ಪಿರಿಯ+ಝಷತುಲೆ +ವೃಷಭ+ದಾನದ
ಗುರುವಿನವು+ ಮೃಗ +ಕುಂಭ +ಮಂದಂ
ಗಿರವು+ ನಿಜಗೃಹ+ ರಾಹು+ಕೇತುಗಳ್+ಅವರ +ಕೂಡಿಹವು

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಒಂಬತ್ತು ಗ್ರಹಗಳು ಮತ್ತು ಅವರ ರಾಶಿಯನ್ನು ವರ್ಣಿಸುವ ಪದ್ಯ