ಪದ್ಯ ೪೮: ದ್ರೌಪದಿಯು ಹೇಗೆ ಶೋಭಿಸುತ್ತಿದ್ದಳು?

ಸಕಲ ಶಕ್ತಿಪರೀತ ವಿಮಳಾಂ
ಬಿಕೆಯವೋಲ್ವರಮಂತ್ರ ದೇವೀ
ನಿಕರ ಮಧ್ಯದಿ ಶೋಭಿಸುವ ಸಾವಿತ್ರಿಯಂದದಲಿ
ವಿಕಟ ರಶ್ಮಿನಿಬದ್ಧ ರತ್ನ
ಪ್ರಕರ ಮಧ್ಯದ ಕೌಸ್ತುಭದವೋ
ಲ್ಚಕಿತ ಬಾಲಮೃಗಾಕ್ಷಿ ಮೆರೆದಳು ಯುವತಿ ಮಧ್ಯದಲಿ (ಸಭಾ ಪರ್ವ, ೧೫ ಸಂಧಿ, ೪೮ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಎಲ್ಲಾ ಶಕ್ತಿದೇವತೆಯರು ಸುತ್ತುವರೆದ ವಿಮಳಾಂಬಿಕೆಯಂತೆ, ಎಲ್ಲಾ ಮಂತ್ರಾದಿದೇವತೆಯರ ನಡುವೆ ಶೋಭಿಸುವ ಸಾವಿತ್ರಿ (ಗಾಯತ್ರಿ)ದೇವಿಯಂತೆ, ಥಳಥಳಿಸುವ ರಶ್ಮಿಗಳ ರತ್ನಗಳ ನದುವೆ ಶೋಭಿಸುವ ಕೌಸ್ತುಭರತ್ನದಂತೆ, ಜಿಂಕೆಯ ಮರಿಯ ಕಣ್ಣುಗಳಂತಿರುವ ಮನೋಹರವಾದ ನಯನಗಳಿಂದ ಶೋಭಿಸುವ ದ್ರೌಪದಿಯು ಆ ಚೆಲುವೆಯರ ನಡುವೆ ಕುಳಿತಿದ್ದಳು.

ಅರ್ಥ:
ಸಕಲ: ಎಲ್ಲಾ; ಶಕ್ತಿ: ಬಲ; ವಿಮಲ: ಶುದ್ಧವಾದ; ಅಂಬಿಕೆ: ತಾಯಿ, ದೇವತೆ; ವರ: ಶ್ರೇಷ್ಠ; ಮಂತ್ರ: ದೇವತಾಸ್ತುತಿಯ ವಾಕ್ಯ ಸಮೂಹ; ನಿಕರ: ಗುಂಪು; ಮಧ್ಯ: ನಡುವೆ; ಶೋಭಿಸು: ಪ್ರಜ್ವಲಿಸು; ಸಾವಿತ್ರಿ: ಗಾಯತ್ರಿ; ವಿಕಟ: ಚೆಲುವಾದ, ಅಂದವಾದ; ರಶ್ಮಿ: ಕಾಂತಿ; ನಿಬದ್ಧ:ಕಟ್ಟಿದ; ರತ್ನ: ಬೆಲೆಬಾಳುವ ಮಣಿ; ಪ್ರಕರ: ಗುಂಪು; ಕೌಸ್ತುಭ: ವಿಷ್ಣುವಿನ ಎದೆಯನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿರುವ ಒಂದು ರತ್ನ;ಚಕಿತ: ವಿಸ್ಮಿತ; ಬಾಲ: ಚಿಕ್ಕ; ಮೃಗ: ಜಿಂಕೆ; ಅಕ್ಷಿ: ಕಣ್ಣು; ಮೆರೆ: ಹೊಳೆ, ಪ್ರಕಾಶಿಸು; ಯುವತಿ: ಹೆಣ್ಣು, ಸುಂದರಿ;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಸಕಲ +ಶಕ್ತಿಪರೀತ+ ವಿಮಳಾಂ
ಬಿಕೆಯವೋಲ್+ವರ+ಮಂತ್ರ +ದೇವೀ
ನಿಕರ+ ಮಧ್ಯದಿ+ ಶೋಭಿಸುವ +ಸಾವಿತ್ರಿ+ಯಂದದಲಿ
ವಿಕಟ +ರಶ್ಮಿ+ನಿಬದ್ಧ +ರತ್ನ
ಪ್ರಕರ +ಮಧ್ಯದ +ಕೌಸ್ತುಭದವೋಲ್
ಚಕಿತ +ಬಾಲ+ಮೃಗಾಕ್ಷಿ+ ಮೆರೆದಳು+ ಯುವತಿ +ಮಧ್ಯದಲಿ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ವಿಮಳಾಂಬಿಕೆ, ಸಾವಿತ್ರಿ, ಕೌಸುಭ, ಬಾಲಮೃಗಾಕ್ಷಿ – ದ್ರೌಪದಿಯನ್ನು ಹೋಲಿಸುವ ಪರಿ
(೨) ದ್ರೌಪದಿ ಅನರ್ಘ್ಯ ರತ್ನ ವೆಂದು ಹೇಳುವ ಉಪಮಾನಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಪದ್ಯ

ನಿಮ್ಮ ಟಿಪ್ಪಣಿ ಬರೆಯಿರಿ