ಏಸು ಲಕ್ಷವದೇಸು ಕೋಟಿಯ
ದೇಸು ನಿರ್ಬುದವೇಸು ಖರ್ವವ
ದೇಸು ಪದ್ಮದ್ವಿಜರ ಗಣನೆಯನರಿವರಾರದನು
ಏಸು ಭಕ್ಷ್ಯೋದನದ ಪರ್ವತ
ರಾಶಿ ದಧಿ ಘೃತ ದುಗ್ಧ ಮಧು ವಾ
ರಾಸಿಯೊಡ್ಡಣೆ ಮೆರೆದುದಿಂದ್ರ ಪ್ರಸ್ಥ ನಗರಿಯಲಿ (ಸಭಾ ಪರ್ವ, ೧೨ ಸಂಧಿ, ೫ ಪದ್ಯ)
ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಇಂದ್ರಪ್ರಸ್ಥದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಲಕ್ಷ, ಕೋಟಿ, ನಿರ್ಬುದ, ಖರ್ವ, ಪದ್ಮಗಳಷ್ಟು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ಊಟ ಮಾಡಿದರೋ ಲೆಕ್ಕವಿಲ್ಲ. ಭಕ್ಷ್ಯ, ಅನ್ನಗಳ ಪರ್ವತರಾಶಿಗಳು ಕಂಡವು. ಎಷ್ಟು ಹಾಲು, ಮೊಸರು, ಜೇನುತುಪ್ಪಗಳ ಸಮುದ್ರಗಳಿದ್ದವೋ ತಿಳಿಯದು.
ಅರ್ಥ:
ಏಸು: ಎಷ್ಟು; ನಿರ್ಬುದ: ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆ; ಖರ್ವ: ಮುರಿದ, ಕುಳ್ಳನಾದ, ಕುಬ್ಜನಾದ; ಪದ್ಮ: ಕಮಲ; ದ್ವಿಜ: ಬ್ರಾಹ್ಮಣ; ಗಣನೆ: ಎಣಿಕೆ; ಅರಿ: ತಿಳಿ; ಭಕ್ಷ: ತಿಂಡಿ, ಭಕ್ಷ್ಯ, ಆಹಾರ, ಉಣಿಸು; ಪರ್ವತ: ಬೆಟ್ಟ; ರಾಶಿ: ಗುಪ್ಪೆ, ಬಟ್ಟಲು; ದಧಿ: ಮೊಸರು; ಘೃತ: ತುಪ್ಪ; ದುಗ್ಧ: ಹಾಲು; ಮಧು: ಜೇನುತುಪ್ಪ; ವಾರಾಸಿ: ಸಮುದ್ರ; ಒಡ್ಡಣ: ಗುಂಪು, ಸಮೂಹ; ಮೆರೆ: ಹೊಳೆ, ಪ್ರಕಾಶಿಸು; ನಗರ: ಊರು;
ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಏಸು+ ಲಕ್ಷವದ್+ಏಸು +ಕೋಟಿಯದ್
ಏಸು +ನಿರ್ಬುದವ್+ಏಸು +ಖರ್ವವದ್
ಏಸು +ಪದ್ಮ+ದ್ವಿಜರ+ ಗಣನೆಯನ್+ಅರಿವರ್+ಆರದನು
ಏಸು+ ಭಕ್ಷ್ಯೋದನದ +ಪರ್ವತ
ರಾಶಿ +ದಧಿ +ಘೃತ +ದುಗ್ಧ +ಮಧು +ವಾ
ರಾಸಿಯೊಡ್ಡಣೆ+ ಮೆರೆದುದ್+ಇಂದ್ರಪ್ರಸ್ಥ+ ನಗರಿಯಲಿ
ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ಏಸು – ೧-೪ ಸಾಲಿನ ಮೊದಲ ಪದ
(೨) ಪರ್ವತ, ವಾರಾಸಿ ಎಂಬ ಉಪಮಾನಗಳ ಪ್ರಯೋಗ
ಕುಮಾರವ್ಯಾಸಭಾರತ 