ಪದ್ಯ ೨೩: ಆ ಶುದ್ಧಕಾಂತಿಯು ಯಾವ ಆಕಾರವಾಗಿ ತೋರಿತು?

ಲಲಿತ ತೇಜಃಪುಂಜ ಮಿಗೆ ಥಳ
ಥಳಿಸಿತತಿದೂರದಲಿ ಬೆಳಗಿನ
ಗೊಳಸನುಡಿದಂತಾದುದಾಗಲೆ ತೋರಿತಾಕಾರ
ತಳಿತುದವಯವ ಶುದ್ಧವರ್ಣ
ಸ್ಥಳವು ನಿಮಿಷಕೆ ಮುನಿವರಾಕೃತಿ
ಹೊಳೆದುದಾಕ್ಷಣವೀತ ನಾರದನೆಂದುದಖಿಳಜನ (ಸಭಾ ಪರ್ವ, ೧ ಸಂಧಿ, ೨೩ ಪದ್ಯ)

ತಾತ್ಪರ್ಯ:
ಯಾವ ಮೂಲದಿಂದ ಆ ತೇಜಸ್ಸು ಬರುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಎಲ್ಲರು ಆ ದಿಕ್ಕಿನಕಡೆಗೆ ನೋಡುತ್ತಿರುವಾಗ, ಆ ಸುಂದರವಾದ ತೇಜಃಪುಂಜವು ಥಳಥಳನೆ ಹೊಳೆಯಿತು, ಆ ತೇಜಸ್ಸಿನ ಪಲ್ಲಟವಾಗಿ ಒಂದು ಆಕಾರ ತೋರಿತು. ಅವಯವಗಳು ಕಾಣಿಸಿದವು, ಶುದ್ಧವರ್ಣದ ಋಷಿಯೊಬ್ಬರು ಕಾಣಿಸಿದರು, ಅವರನ್ನು ನೋಡಿದೊಡನೆಯೆ ಇವರು ನಾರದರು ಎಂದು ಅಲ್ಲಿದ ಜನರು ಉದ್ಘೋಷಿಸಿದರು.

ಅರ್ಥ:
ಲಲಿತ: ಮನೋಹರವಾದ; ತೇಜ: ಕಾಂತಿ; ತೇಜಃಪುಂಜ: ಕಾಂತಿಯ ಸಮೂಹ; ಮಿಗೆ: ಅಧಿಕ, ಮತ್ತು; ಥಳಥಳಿಸು: ಪ್ರಕಾಶಿಸು;ದೂರ: ಹತ್ತಿರವಲ್ಲದ; ಬೆಳಗು: ಹಗಲು; ಒಳುನುಡಿ: ಗುಪ್ತವಾದ ಮಾತು; ತೋರಿತು: ಗೋಚರಿಸು; ಆಕಾರ: ರೂಪ; ಅವಯವ:ಅಂಗ; ಶುದ್ಧ: ನಿರ್ಮಲ; ವರ್ಣ: ಬಣ್ಣ; ಸ್ಥಳ: ಜಾಗ; ಮುನಿ: ಋಷಿ; ಆಕೃತಿ: ರೂಪ; ಹೊಳೆ: ಪ್ರಕಾಶಿಸು; ಅಖಿಳ: ಎಲ್ಲಾ; ಜನ: ಮನುಷ್ಯರು;

ಪದವಿಂಗಡಣೆ:
ಲಲಿತ +ತೇಜಃಪುಂಜ +ಮಿಗೆ +ಥಳ
ಥಳಿಸಿತ್+ಅತಿ+ದೂರದಲಿ +ಬೆಳಗಿನಗ್
ಒಳಸನುಡಿದಂತ್+ಆದುದ್+ಆಗಲೆ+ ತೋರಿತ್+ಆಕಾರ
ತಳಿತುದ್+ಅವಯವ +ಶುದ್ಧವರ್ಣ
ಸ್ಥಳವು +ನಿಮಿಷಕೆ+ ಮುನಿ+ವರಾಕೃತಿ
ಹೊಳೆದುದ್+ಆಕ್ಷಣ+ ವೀತ+ ನಾರದನೆಂದುದ್+ಅಖಿಳಜನ

ಅಚ್ಚರಿ:
(೧) ತೇಜಃಪುಂಜ, ಥಳಥಳಿಸು, ಹೊಳೆ – ಕಾಂತಿ, ಪ್ರಕಾಶಿಸು ಪದದ ಅರ್ಥ
(೨) ಆಕಾರ, ಆಕೃತಿ – ಸಮನಾರ್ಥಕ ಪದ